Collaps
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Collaps duidt in de bouwkunde op het plotseling en volledig bezwijken van een constructie of een deel daarvan, waarbij draagkracht verloren gaat en onderdelen neervallen.
Omschrijving
Instorting, ook wel aangeduid als collaps, treedt op wanneer de belasting op een constructie of de gebruikte materialen de ontwerpgrenzen overschrijdt. Dit kan leiden tot breuk of ernstige vervorming. Hoewel een goed ontworpen constructie lokale schade zou moeten kunnen opvangen zonder direct in te storten, kan instorting toch plaatsvinden door bijvoorbeeld ontwerpfouten of onvoorziene zware belastingen. Oorzaken kunnen variëren van natuurgeweld zoals wind of aardbevingen tot overbelasting door menselijk handelen of aantasting van de constructie door verwaarlozing. Brosse materialen kunnen plotseling breken zonder voorafgaande waarschuwing door vervorming, wat de kans op onverwachte collaps vergroot. De term 'bezwijken van een constructie' is een ruimere formulering die ook van toepassing kan zijn buiten de bouw, zoals bij lucht- of ruimtevaartuigen.
Oorzaken van collaps
Instorting van een constructie kan diverse oorzaken hebben. Mogelijke oorzaken zijn onder meer natuurgeweld (zoals sneeuwdruk, wind, overvloedige neerslag, aardbevingen of lawines), te zware belasting door menselijk gedrag (bijvoorbeeld het gebruik van een dak als parkeerplaats), terroristische aanslagen, bombardementen of explosies, en verwaarlozing die leidt tot aantasting van de constructie. Ook constructiefouten, onvoldoende draagvermogen van de fundering of problemen met specifieke materialen zoals paalrot bij houten funderingen kunnen een rol spelen. Brand kan de sterkte van bouwmaterialen zoals beton en staal aantasten, wat tot bezwijken kan leiden, met name door verlies van treksterkte in wapening.
Instorting in houtbouw
Binnen de houtbouw wordt met 'collaps' specifiek het verschijnsel van inwendige droogscheuren in hout bedoeld. Dit wordt veroorzaakt door te snel drogen en komt met name voor bij eikenhout.
Vergelijkbare termen
Instorting
Gebruikte bronnen: