Instorting
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Instorting is het falen van een constructie waarbij totaal verlies van draagkracht optreedt en onderdelen naar beneden vallen.
Omschrijving
Een instorting binnen de bouwkunde en civiele techniek duidt op het bezwijken van een bouwwerk of een deel daarvan. Dit gebeurt wanneer de materialen waaruit de constructie bestaat, zwaarder worden belast dan hun ontwerplimiet, wat leidt tot breuk of grote vervorming. In een goed ontworpen systeem zal een lokale verstoring niet direct tot een volledige instorting leiden, omdat andere delen van de constructie de belasting kunnen overnemen. Instortingen kunnen diverse oorzaken hebben, waaronder ontwerpfouten, onverwacht hoge belastingen (zoals door natuurgeweld of verkeerd gebruik), verwaarlozing, of ernstige gebreken zoals betonrot die de hechtheid van de constructie aantasten.
Oorzaken van instorting
Instortingen kunnen diverse oorzaken hebben. Een belangrijke factor is het overschrijden van de sterktelimiet van het constructiemateriaal. Dit kan gebeuren door een fout in het oorspronkelijke ontwerp of doordat de constructie aan hogere belastingen wordt blootgesteld dan waarvoor deze is berekend. Voorbeelden van oorzaken zijn natuurgeweld zoals wind, sneeuwdruk of aardbevingen, te zware belasting door menselijk gebruik (bijvoorbeeld een dak als parkeerplaats), verwaarlozing die leidt tot aantasting van de constructie (zoals betonrot veroorzaakt door waterinsijpeling, chloriden of carbonatatie), of externe invloeden zoals een explosie. In sommige gevallen kan een afwijkende ontwerpkeuze, zoals de manier waarop vloerplaten worden geplaatst, bijdragen aan een kwetsbaar ontwerp dat tot instorting leidt bij ongunstige omstandigheden zoals hoge temperaturen.
Voorkomen van instorting
Om de kans op instorten van constructies te verkleinen, is het essentieel dat deze worden ontworpen en geproduceerd volgens geldende normen en verordeningen, zoals de Eurocodes voor staalconstructies. Dit omvat nauwkeurige berekeningen en fabricage conform gestandaardiseerde procedures. Tijdens de bouw is het cruciaal om gevaren bij de bron aan te pakken. Technische maatregelen, zoals het correct gebruiken van hijsmiddelen en het pas losmaken van constructiedelen wanneer deze stabiel zijn verbonden, zijn hierbij belangrijk. Daarnaast spelen organisatorische maatregelen, zoals heldere afspraken over verantwoordelijkheden en risicobeheersing, een rol. Betrokken partijen dienen signalen die wijzen op constructieve veiligheidstekorten serieus te nemen en op te volgen. Het is van belang dat er geleerd wordt van eerdere incidenten om de constructieve veiligheid in de bouwsector te verbeteren.
Vergelijkbare termen
Verzakking |
Structureel falen |
Bezwijken
Gebruikte bronnen: