CIAM
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
CIAM, voluit Congrès Internationaux d'Architecture Moderne, was een internationale organisatie van architecten en stedenbouwkundigen die van 1928 tot 1959 actief was en de principes van de moderne architectuur propageerde.
Omschrijving
De CIAM werd in juni 1928 opgericht in La Sarraz, Zwitserland, door een groep van 28 Europese architecten, waaronder prominente figuren als Le Corbusier, Walter Gropius en Mart Stam. De oprichting was mede een reactie op de als teleurstellend ervaren resultaten van de internationale prijsvraag voor het Volkenbondpaleis in Genève. De organisatie streefde ernaar de krachten van eigentijdse architecten te bundelen en een gezamenlijk front te vormen tegen traditionele bouwstromingen. De CIAM zette zich in voor het 'Nieuwe Bouwen', dat een radicaal antwoord bood op problemen zoals woningnood en onhygiënische volkshuisvesting. Kernprincipes waren onder meer een open bebouwingswijze met woonblokken gericht op optimale zonlichttoetreding en een strikte scheiding van de stedelijke functies wonen, werken, verkeer en recreatie. Deze ideeën werden verder uitgewerkt tijdens biënnale congressen waar deelnemende landen hun ideeën presenteerden. Een belangrijke uitkomst van het vierde congres in 1933 was het 'Charter van Athene', hoewel dit document pas later door Le Corbusier werd gepubliceerd en deels als zijn interpretatie wordt gezien. De CIAM had vooral na 1945 een aanzienlijke invloed op de stedenbouw en volkshuisvesting. Binnen de CIAM waren echter verschillende groepen actief met soms tegenstrijdige opvattingen. Uiteindelijk leidde het uiteenlopen van standpunten, onder meer door kritiek op het functionalisme en de roep om meer menselijke maat, tot de opheffing van de CIAM in 1959.
Principes en invloed
De CIAM propageerde het 'Nieuwe Bouwen', een stroming die gekenmerkt werd door een zakelijke vormgeving die functionele elementen benadrukte en nieuwe materialen zoals gewapend beton en staal toepaste. Ook nieuwe bouwmethoden zoals industrieel bouwen en standaardisatie speelden een rol. Een van de meest invloedrijke ideeën die uit de CIAM voortkwamen was het concept van de 'Functionele Stad', waarbij de stad werd opgedeeld in gescheiden zones voor wonen, werken, recreatie en verkeer. Dit idee had grote invloed op de naoorlogse stadsontwikkeling. Nederlandse architecten zoals Hendrik Berlage, Cornelis van Eesteren, Gerrit Rietveld en Mart Stam waren lid van de CIAM en de Nederlandse architectenverenigingen De 8 en Opbouw sloten zich aan bij de principes van het Nieuwe Bouwen. Ondanks de aanzienlijke invloed kwam er ook kritiek op het functionalisme en de strikte functiescheiding, wat uiteindelijk bijdroeg aan het einde van de organisatie. De kritiek richtte zich onder meer op het gebrek aan menselijke maat en de mogelijke sociale isolatie in de door CIAM gepropageerde stedelijke omgevingen.
Vergelijkbare termen
Modernisme
Gebruikte bronnen: