Cantilever
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een cantilever is een constructie-element, zoals een balk of plaat, dat aan één zijde wordt ingeklemd of ondersteund en aan de andere zijde vrij uitsteekt, waardoor het belasting kan dragen zonder verdere ondersteuning aan het uitstekende uiteinde.
Omschrijving
Het principe van een cantilever, ook wel uitkraging genoemd, wordt veel toegepast in de bouwkunde. Het maakt het mogelijk om constructiedelen, zoals balkons, luifels of delen van bruggen, te realiseren die aan één kant vastzitten en een vrijdragend deel hebben. De belasting op het uitstekende deel wordt overgebracht naar het bevestigingspunt, waar het momenten en schuifspanning veroorzaakt. De constructie moet voldoende sterkte en stijfheid bezitten om doorbuiging, knikken en andere bezwijkvormen te weerstaan. Materialen zoals staal en beton worden vaak gebruikt voor cantileverconstructies.
Toepassingen en voorbeelden
Cantilevers worden op diverse manieren toegepast in de bouw. Bekende voorbeelden zijn balkons die uit een gevel steken, luifels boven ingangen en delen van bruggen, zoals bij cantileverbruggen waarbij uitkragende liggers vanuit pijlers naar het midden reiken of een tussenoverspanning dragen. Ook in moderne architectuur worden cantilevers gebruikt om opvallende, uitkragende bouwdelen te creëren. Tijdelijke cantilevers worden ook ingezet tijdens de bouw zelf.
Constructieprincipe
Bij een cantilever wordt de belasting op het vrije uiteinde of langs het uitstekende deel door de ondersteuning opgevangen. Dit genereert een schuifspanning en een buigend moment bij het bevestigingspunt. De bovenste helft van de balk staat onder trekspanning, terwijl de onderste helft onder drukspanning staat. Om stabiliteit te waarborgen, met name bij grotere uitkragingen, kan een contragewicht aan de ondersteunde zijde worden toegepast om de uitkragende constructie te balanceren.
Vergelijkbare termen
Uitkraging
Gebruikte bronnen: