Bundelpijler
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een bundelpijler is een pijler in de architectuur die bestaat uit meerdere, dicht bij elkaar geplaatste schachten of zuilen, vaak gebruikt om de druk van bogen of gewelven uit verschillende richtingen op te vangen.
Omschrijving
Bundelpijlers zijn dragende elementen die voornamelijk voorkomen in de gotische architectuur. Ze onderscheiden zich door hun uiterlijk, waarbij het lijkt alsof de pijler is samengesteld uit een 'bundel' van dunnere zuilen of schachten. Dit ontwerp dient niet alleen een esthetisch doel door de pijler minder massief te laten lijken, maar heeft ook een functionele rol bij het verdelen van de belasting die afkomstig is van samenkomenende bogen en gewelfribben. Ze vangen de krachten op die vanuit verschillende richtingen komen.
Toepassing en Vorm
De toepassing van bundelpijlers is kenmerkend voor de Gotiek, beginnend rond 1200. Ze worden gebruikt als drager waarop meerdere bogen of ribben samenkomen, waarbij de druk over de verschillende delen van de pijler wordt verdeeld. De doorsnede van een bundelpijler is vaak bloemvormig door de rangschikking van de schachten. Een verwant begrip is de samengestelde pijler, een zwaardere pijler met pilasters of colonnetten.
Materialen en Voorbeelden
Historisch werden bundelpijlers vaak uitgevoerd in natuursteen. Voorbeelden van bouwwerken met bundelpijlers zijn te vinden in gotische kathedralen, zoals in Utrecht, Exeter en in de Brabantse gotiek, onder andere in kerken in 's-Hertogenbosch en Leuven.
Vergelijkbare termen
zuil
Gebruikte bronnen: