Betonmal
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een betonmal, ook wel bekisting genoemd, is een tijdelijke of permanente constructie die gebruikt wordt om vloeibaar beton in de gewenste vorm, afmetingen en positie te houden tijdens het storten en uitharden.
Omschrijving
Bekisting is essentieel bij het realiseren van betonconstructies, omdat het ervoor zorgt dat het plastische beton in de juiste vorm blijft totdat het voldoende is uitgehard. Na het uitharden wordt de tijdelijke bekisting doorgaans verwijderd voor hergebruik. Er bestaat ook verloren bekisting, die na het storten niet wordt verwijderd en soms een bijkomende functie heeft, zoals isolatie. De materialen waaruit een bekisting kan bestaan variëren, waaronder hout, metaal, kunststof, betonmultiplex (vaak gecoat voor waterafstotendheid) en EPS (geëxpandeerd polystyreen), met name gebruikt voor verloren bekistingen zoals bij funderingen. De keuze van het materiaal hangt af van factoren zoals de vereiste vormvastheid, bestendigheid tegen de druk van het verse beton, de gewenste oppervlaktestructuur van het uitgeharde beton en de mogelijkheid tot hergebruik. Een betontimmerman of bekister is gespecialiseerd in het maken en plaatsen van deze bekistingen volgens bouwtekeningen.
Toepassingen en eigenschappen
Bekistingen worden toegepast bij het storten van diverse betonnen elementen in de bouw, zoals funderingen, wanden, vloeren, kolommen en balken. Belangrijke eisen aan een bekisting zijn onder meer vormvastheid, stijfheid en vlakheid, om lekkage van cementwater te voorkomen en een strak betonoppervlak te verkrijgen. Bij stalen bekistingen kunnen magneten gebruikt worden voor het bevestigen van sparingen, leidingen of elektradozen. Bekistingsolie wordt aangebracht om het verwijderen van de bekisting te vergemakkelijken en hechting tussen het beton en de mal te voorkomen.
Soorten bekistingen
Naast traditionele bekistingen die op de bouwplaats uit losse onderdelen worden samengesteld, bestaan er systeembekistingen die sneller te monteren en vaker te hergebruiken zijn. Bij grote projecten of repeterende elementen wordt vaak gekozen voor projectbekisting of systeembekistingen van staal of kunststof. Er zijn ook gespecialiseerde bekistingen voor specifieke toepassingen, zoals kolombekistingen, vloerbekistingen en tunnelbekistingen. Glijbekisting is een techniek waarbij de bekisting continu omhoog beweegt terwijl het beton uithardt, geschikt voor hoge, gelijkvormige constructies zoals silo's of liftschachten.
Vergelijkbare termen
Bekisting
Gebruikte bronnen: