Aardleiding
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een aardleiding is een elektrische geleider die metalen delen van elektrische installaties verbindt met de aarde om bij een defect een veilige weg te bieden voor foutstromen en zo gevaarlijke spanningen te voorkomen.
Omschrijving
Aarding is het proces waarbij een object door middel van een elektrische geleider, zoals een aardelektrode, met de aarde wordt verbonden. Hierdoor krijgt het geaarde object een potentiaal van nul volt ten opzichte van de elektrische aarde. Dit is essentieel voor de veiligheid, omdat het voorkomt dat ongewenste spanningen op metalen behuizingen van elektrische apparatuur ontstaan. Bij een isolatiedefect kan er een lekstroom ontstaan die via de aardleiding wordt afgevoerd. Deze foutstroom wordt gedetecteerd door beveiligingsapparatuur zoals een aardlekschakelaar of installatieautomaat, die de stroomtoevoer onderbreekt en zo elektrocutie of brand voorkomt.
Aardleidingen, ook wel beschermingsleidingen genoemd, zijn cruciaal in zowel residentiële als industriële omgevingen. In woningen zorgen ze ervoor dat contact met metalen delen van apparaten bij een defect niet leidt tot een gevaarlijke elektrische schok. In de industrie worden aardleidingen ook gebruikt in combinatie met bliksembeveiligingssystemen om grote elektrische ontladingen veilig af te voeren naar de aarde.
Voor een effectieve aarding is het belangrijk dat de verbinding met de aarde een lage weerstand heeft. De aardingsweerstand, of spreidingsweerstand, is de contactweerstand tussen de aardelektrode en de omliggende grond. Een lage weerstand zorgt ervoor dat foutstromen gemakkelijk kunnen wegvloeien. Volgens de NEN 1010-norm mag de aardingsweerstand in een huishoudelijke installatie doorgaans niet groter zijn dan 30 Ohm; bij metingen daarboven kan de installatie worden afgekeurd. Factoren zoals de bodemgesteldheid (bijvoorbeeld droog zand versus natte klei), de lengte en diameter van de aardelektrode beïnvloeden de aardingsweerstand. Regelmatige meting van deze weerstand is daarom aanbevolen.
Materialen en Toepassing
Aardleidingen worden meestal gemaakt van goed geleidende materialen zoals koper of verzinkt staal. De verbinding met de aarde wordt gemaakt via een aardelektrode, zoals een aardpin of aardstaaf, die in de grond wordt geplaatst. Vroeger werd soms de metalen waterleiding gebruikt voor aarding, maar door de toename van kunststof leidingen is dit niet meer betrouwbaar.
In gebouwen worden aardleidingen aangesloten op metalen delen die onder spanning kunnen komen te staan, zoals stopcontacten met randaarde of penaarde, metalen behuizingen van apparaten, en metalen leidingen voor gas en water. Ook structurele metalen delen en wapening in beton kunnen worden geaard als onderdeel van de potentiaalvereffening om te zorgen dat alle geleidende delen in een ruimte dezelfde potentiaal hebben en zo gevaarlijke spanningsverschillen te voorkomen. In natte ruimtes zoals badkamers gelden hiervoor aanvullende eisen.
Specifieke toepassingen van aarding zijn te vinden in bijvoorbeeld ESD-vloeren (om statische elektriciteit af te voeren) en bij fundatie-aarding, waarbij gebruik wordt gemaakt van de fundering van een gebouw als onderdeel van het aardingssysteem, vaak in combinatie met bliksembeveiliging.
Vergelijkbare termen
Aardelektrode
Gebruikte bronnen: