Waterkracht
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Waterkracht is energie die wordt opgewekt uit stromend of vallend water, waarbij de bewegingsenergie van het water wordt omgezet in elektrische energie.
Omschrijving
Waterkracht, ook wel hydro-energie genoemd, is een duurzame methode voor energieopwekking. Hierbij wordt het hoogteverschil of de stroomsnelheid van water benut om turbines aan te drijven die elektriciteit produceren. Waterkrachtcentrales maken gebruik van dit principe en zijn er in verschillende vormen, zoals centrales bij stuwmeren, riviercentrales en pompcentrales. De hoeveelheid opgewekte energie is afhankelijk van het hoogteverschil en het debiet (volume water per seconde) dat door de turbines stroomt. Waterkrachtcentrales leveren 'groene stroom' en stoten geen broeikasgassen uit tijdens de energieproductie.
Toepassingen en soorten waterkrachtcentrales
Waterkracht wordt wereldwijd toegepast, vooral in landen met veel hoogteverschillen en waterlopen zoals Noorwegen en Canada, waar een groot deel van de elektriciteit hiermee wordt opgewekt. In Nederland speelt waterkracht een kleinere rol vanwege het vlakke landschap, maar er zijn wel waterkrachtcentrales aanwezig, voornamelijk bij rivieren. Er zijn verschillende soorten waterkrachtcentrales:
* Stuwdamcentrales: Deze centrales maken gebruik van een stuwmeer waarin een grote watervoorraad wordt aangelegd. Via leidingen stroomt het water naar lager gelegen turbines.
* Riviercentrales (doorstroomcentrales): Deze bevinden zich aan ingedijkte waterlopen en benutten het lichte verval en de stroomsnelheid van de rivier.
* Pompcentrales (spaarbekkencentrales): Bij deze centrales wordt water tijdens lage energievraag naar een hoger gelegen bekken gepompt en bij hoge vraag via turbines naar een lager bekken geleid om elektriciteit op te wekken.
* Getijdencentrales: Deze winnen energie uit het verschil in waterhoogte tussen eb en vloed.
Voor- en nadelen
Waterkracht wordt gezien als een duurzame en milieuvriendelijke energiebron omdat er geen schadelijke stoffen vrijkomen bij de opwekking en de bron (water) in principe onuitputtelijk is. Waterkrachtcentrales zijn betrouwbaar en kunnen grote hoeveelheden elektriciteit produceren. Ze kunnen ook snel worden opgestart, wat nuttig is om schommelingen in andere duurzame bronnen op te vangen.
Er zijn echter ook nadelen. Grootschalige waterkrachtcentrales met stuwdammen kunnen een ingrijpende impact hebben op de lokale omgeving en ecosystemen, bijvoorbeeld door landverlies, veranderingen in de waterloop en gevolgen voor vissenmigratie. Ook kan waterkracht gevoelig zijn voor droogteperiodes. De initiële bouwkosten van waterkrachtcentrales kunnen hoog zijn.
Vergelijkbare termen
Waterkrachtcentrale
Gebruikte bronnen: