Voluut
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een voluut is een spiraal- of krulvormige versiering, vaak toegepast in de architectuur, met name bij kapitelen van zuilen en als ornament op gevels en consoles.
Omschrijving
Voluten zijn kenmerkende decoratieve elementen die hun oorsprong vinden in de klassieke architectuur, zoals de Griekse en Romeinse bouwstijlen. Ze komen prominent voor op kapitelen, met name bij de Ionische orde waar ze de hoofdsiering vormen. Ook bij Korinthische en composiete kapitelen zijn voluten aanwezig, al dan niet in gereduceerde vorm of gecombineerd met bladwerk. Naast het gebruik bij zuilen, worden voluten ook toegepast als ornamenten op andere delen van gebouwen. In de renaissance en barok werden ze bijvoorbeeld gebruikt op de hoeken van topgevels en als decoratie bij consoles. In de rococo verschenen ook C- en S-vormige voluten die dienden als decoratie op muren en plafonds. Voluten kunnen zijn uitgevoerd in diverse materialen, zoals zandsteen, wat zich goed leent voor bewerking.
Toepassing en variaties
Naast het gebruik in kapitelen, komen voluten voor als decoratieve elementen op diverse bouwkundige onderdelen. Ze worden toegepast als S-vormige krullen bij klauw- of vleugelstukken van gevels (zoals tuit-, hals- en klokgevels), deuren en vensteromlijstingen. Ook op consoles, die dienen ter ondersteuning van bijvoorbeeld balkons, kroonlijsten of beelden, worden voluten aangetroffen. De naam 'voluut' is afgeleid van het Latijnse woord 'voluta', wat boekrol betekent.
Vergelijkbare termen
Kapiteel
Gebruikte bronnen: