Verdichtbaarheid
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Verdichtbaarheid is de mate waarin een materiaal, zoals grond of betonspecie, onder mechanische invloed compacter gemaakt kan worden door het verminderen van het volume.
Omschrijving
Verdichtbaarheid is een belangrijke eigenschap in de bouw, met name bij grondwerken en betonconstructies. Het proces van verdichten vermindert het volume van zand- of steenachtige materialen en drijft ingesloten lucht en soms water uit, wat resulteert in een hogere dichtheid en een draagkrachtigere en stabielere laag. Een goede verdichting is essentieel om problemen zoals zettingen, scheurvorming en verminderde duurzaamheid te voorkomen.
Verdichting van grond
Bij grondwerken wordt verdichten toegepast om funderingen en grondverbetering te realiseren. Los zand kan tot wel 35% lucht bevatten, wat door verdichting afneemt. Grondwater tussen de korrels moet soms worden afgevoerd via drainage of bronbemaling om verdichting mogelijk te maken. Grond met organische stoffen is doorgaans moeilijker te verdichten. Technieken om grond te verdichten zijn onder meer trillen (met trilplaten of walsen), stampen of walsen. Een schapenpootwals kan worden gebruikt voor het verdichten van klei.
Verdichting van beton
Betonverdichting is cruciaal voor het bereiken van de gewenste sterkte en duurzaamheid van betonconstructies. Tijdens het storten van beton wordt lucht ingesloten in de specie en tussen de specie en de bekisting. Verdichten drijft deze ingesloten lucht eruit, waardoor de vaste bestanddelen compacter op elkaar komen te liggen en holtes worden opgevuld. Onvoldoende verdichting kan leiden tot grindnesten. Gangbare methoden voor betonverdichting zijn het gebruik van trilnaalden (voor interne verdichting), stampers (voor droge beton), bekistingstrillers (voor verticale delen) en trilbalken (voor vloeren). Overmatig verdichten moet worden voorkomen, en men stopt zodra het betonoppervlak licht glanst.
Meting van verdichtbaarheid
De verdichtingsgraad van grond kan worden gemeten met een proctorproef. Deze civieltechnische proef bepaalt de maximale droge dichtheid van een grondmonster bij verschillende vochtgehaltes om zo het optimale vochtgehalte voor maximale verdichting vast te stellen. Voor funderingen wordt vaak een proctordichtheid van minimaal 95% geëist, en voor een toplaag veelal 98%. Een andere methode voor het controleren van de verdichting in het veld is de steekringmethode, waarbij de resultaten worden vergeleken met die van de proctorproef. Bij beton hangt de benodigde verdichtingsenergie af van de consistentieklasse en samenstelling van de betonspecie, wat ook wel de verdichtbaarheid van de specie wordt genoemd.
Vergelijkbare termen
Compactie
Gebruikte bronnen: