Veiligheidsmarge
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een veiligheidsmarge is een extra capaciteit, sterkte of factor die wordt toegevoegd aan een constructie, materiaal of berekening om rekening te houden met onzekerheden en variaties in belastingen en materiaaleigenschappen, teneinde bezwijken te voorkomen.
Omschrijving
In de bouwkunde en constructieleer is de veiligheidsmarge een essentieel concept om de betrouwbaarheid van een ontwerp te waarborgen. Het vertegenwoordigt de verhouding tussen de maximale toelaatbare belasting die een systeem kan weerstaan en de werkelijke verwachte belasting, of het inbouwen van een extra capaciteit. Door een veiligheidsmarge toe te passen, wordt het risico op falen onder extreme of onvoorziene omstandigheden verkleind. Dit is cruciaal om te voldoen aan bouwvoorschriften en normen zoals de Eurocodes, die de benodigde veiligheidsmarges aangeven. Veiligheidsmarges zijn nodig vanwege onzekerheden in optredende belastingen (zoals wind of sneeuw) en variaties in materiaaleigenschappen.
Veiligheidsfactor
Een gerelateerd begrip is de veiligheidsfactor. Dit is een maatstaf die de verhouding weergeeft tussen de maximale toelaatbare belasting en de werkelijke verwachte belasting. Een hogere veiligheidsfactor impliceert een grotere veiligheidsmarge. De vereiste veiligheidsfactoren worden vaak bepaald door internationale normen en standaarden die zijn opgesteld voor specifieke industrieën en toepassingen. De grootte van de veiligheidsfactor hangt af van de mate van onzekerheid, de kans op bepaalde belastingen en de potentiële gevolgen van bezwijken.
Toepassing en context
Veiligheidsmarges worden in diverse aspecten van de bouw toegepast. Ze worden gebruikt in sterkteberekeningen om ervoor te zorgen dat materiaalspanningen lager blijven dan de toelaatbare spanningen, rekening houdend met onzekerheden. Bij de beoordeling van bestaande bouw kunnen uit economische overwegingen soms reducties in veiligheidsmarges worden toegepast, mits de menselijke veiligheid gewaarborgd blijft volgens normen zoals NEN 8700. Ook bij specifieke berekeningen, zoals warmteverliesberekeningen of statische berekeningen voor steigerconstructies, worden veiligheidsmarges gehanteerd om onzekerheden te compenseren en een conservatievere inschatting te maken. Daarnaast worden veiligheidsmarges toegepast bij bijvoorbeeld de doorrijhoogte van tunnels om schade te voorkomen en de verkeersveiligheid te waarborgen.
Vergelijkbare termen
Veiligheidsfactor
Gebruikte bronnen: