Valangst
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Valangst is een aanhoudende en overmatige angst om te vallen en de mogelijke gevolgen daarvan, die kan leiden tot vermijdingsgedrag van situaties waarin een val wordt gevreesd.
Omschrijving
Valangst is verwant aan hoogtevrees (acrofobie), wat een intense angst voor hoogtes is. Waar hoogtevrees specifiek gericht is op de angst voor hoogtes, is valangst de angst om te vallen, ongeacht de hoogte. Iedereen ervaart van nature een zekere angst voor hoogtes en afgronden als een beschermingsinstinct. Bij valangst neemt deze angst echter buitensporige vormen aan. Dit kan voortkomen uit eerdere negatieve ervaringen, zoals een val of het zien van een ongeval. De angst kan leiden tot het vermijden van dagelijkse activiteiten, verminderde mobiliteit en een afname van zelfvertrouwen. Dit kan resulteren in een vicieuze cirkel waarbij minder bewegen leidt tot afname van spierkracht en balans, wat het valrisico juist vergroot. Op de werkplek, met name in de bouwsector waar werken op hoogte essentieel is, kan valangst aanzienlijke gevolgen hebben. Het kan leiden tot concentratieproblemen, vertraging van werkzaamheden en onveilige situaties door verkramping of vermijdingsgedrag.
Symptomen van valangst
Valangst kan zich op diverse manieren uiten. Fysieke symptomen kunnen zijn: hartkloppingen, een verdoofd of slap gevoel in de benen, duizeligheid, druk op de borst, beven of trillen, zweten, koude rillingen, benauwdheid en een droge mond. Op gedragsniveau kan valangst leiden tot het vermijden van situaties waarin een val gevreesd wordt, zoals buiten lopen of lopen op glimmende vloeren. Ook kan iemand op een onnatuurlijke, gekunstelde manier gaan bewegen in een poging een val te voorkomen, wat soms juist averechts werkt. Irreële gedachten over een sterk overschat risico op vallen en overdreven angst voor de gevolgen van een val komen ook voor.
Behandeling en omgaan met valangst
Behandeling van valangst omvat vaak een combinatie van cognitieve gedragstherapie en fysiotherapie. Ergotherapeutische adviezen kunnen hierbij een aanvulling zijn. Fysiotherapie helpt bij het aanleren van een normale manier van bewegen en het opbouwen van spierkracht en balans. Cognitieve gedragstherapie en exposuretherapie, waarbij iemand geleidelijk wordt blootgesteld aan de gevreesde situaties, zijn effectieve methoden om de angst te verminderen en zelfvertrouwen op te bouwen. Psycho-educatie over wat valangst is en hoe het ontstaat, kan helpen bij het relativeren van de angst. Het creëren van een veilige leeromgeving en het stimuleren van succeservaringen zijn hierbij belangrijk. Ook het leren van ontspanningstechnieken kan ondersteuning bieden. In een professionele setting, zoals in de bouw, kan aandacht voor psychologische veiligheid op de werkvloer bijdragen aan het open bespreekbaar maken van angsten en het creëren van een ondersteunende omgeving.
Vergelijkbare termen
Hoogtevrees
Gebruikte bronnen: