Trasmortel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Trasmortel is een mortel waarin tras, fijngemalen tufsteen van vulkanische oorsprong, als toeslagstof is gebruikt in combinatie met een bindmiddel zoals kalk of cement.
Omschrijving
Mortel bestaat doorgaans uit een bindmiddel, toeslagstoffen en water. Bij trasmortel is een belangrijk deel van de toeslagstoffen tras, wat gewonnen wordt uit vulkanisch gesteente zoals tufsteen, veelal afkomstig uit de Eifel. Tras op zichzelf verhardt niet met water. De hydraulische eigenschappen van trasmortel ontstaan door de reactie van tras met het toegevoegde bindmiddel, zoals kalk of cement. Dit proces verbetert de chemische bestendigheid van de mortel. Vroeger werd trasmortel veel gebruikt om metselwerk waterdicht te maken, bijvoorbeeld bij keldermuren, trasramen en windmolens. De toevoeging van tras kan ook het risico op kalkuitbloeiingen verminderen en de verwerkbaarheid van de mortel verbeteren.
Samenstelling en eigenschappen
Trasmortel kan verschillende samenstellingen hebben, afhankelijk van het beoogde doel. Naast tras en een bindmiddel (kalk, cement of beide) bevat trasmortel ook zand en water. Tras is een puzzolane stof en reageert met het calciumhydroxide dat vrijkomt bij de hydratatie van kalk of cement. Deze puzzolane reactie zorgt voor de vorming van stabiele calciumsilicaten en -aluminaten, wat bijdraagt aan de sterkte, duurzaamheid en waterdichtheid van de mortel. Het gebruik van tras kan ook de warmteontwikkeling tijdens het uitharden van beton en mortel vertragen, wat gunstig is bij grote volumes om scheurvorming te voorkomen. Trasmortel staat bekend om zijn vochtregulerende en dampdoorlatende eigenschappen, en wordt soms toegepast voor waterdoorlatende bedmortels voor bestrating en natuursteen.
Toepassingen
Trasmortel wordt voor diverse toepassingen gebruikt, zowel in nieuwbouw als bij restauraties. Traditioneel werd het ingezet voor waterdicht metselwerk, zoals funderingen, kelders en trasramen. Tegenwoordig wordt trasmortel toegepast bij het metselen van natuur- en baksteen, vooral bij monumenten en renovatieprojecten, vanwege de compatibiliteit met historische bouwmaterialen en het verminderde risico op kalkuitslag. Ook voor het aanleggen van waterdoorlatende beddingslagen voor bestrating en keramische buitentegels wordt trasmortel met grove korrel ingezet. Het vertinnen van funderingsmetselwerk met trasmortel is een methode om dit te beschermen tegen grondwater.
Vergelijkbare termen
Kalkmortel
Gebruikte bronnen: