Stuw
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een stuw is een vaste of beweegbare constructie in een watergang die wordt gebruikt om het waterpeil bovenstrooms van de constructie te reguleren.
Omschrijving
Stuwen zijn waterbouwkundige werken die een belangrijke rol spelen in het waterbeheer. Ze worden dwars op de waterloop geplaatst met als primair doel het opstuwen van water om zo het waterpeil aan de bovenstroomse zijde op een gewenste hoogte te houden. Wanneer het waterpeil boven dit ingestelde niveau komt, stroomt het water over of door de stuw naar het gebied benedenstrooms. Stuwen kunnen vast zijn, waarbij het maximale waterpeil vastligt, of beweegbaar (regelbaar), zodat het peil aangepast kan worden aan verschillende omstandigheden of behoeften, zoals het voorkomen van uitdroging in droge periodes of het sneller afvoeren van water bij hevige regenval. De hoogte van de stuw kan handmatig worden ingesteld, bijvoorbeeld met schotbalken, of automatisch worden bediend met schuiven of kleppen. Stuwen worden onder andere toegepast voor het handhaven van de waterdiepte, het reguleren van de grondwaterstand, het scheiden van waterroutes en het benutten van waterberging. Ze zijn te vinden in diverse wateren, van grote rivieren zoals de Maas en Rijn tot kleine poldersloten.
Soorten stuwen
Stuwen kunnen variëren in constructie en bediening. Er zijn vaste stuwen met een vast overstortpeil. Regelbare stuwen maken peilaanpassing mogelijk en kunnen handmatig bediend worden, bijvoorbeeld met balkjes, of geautomatiseerd met een verstelbare schuif of klep. Voorbeelden van regelbare stuwen zijn schotbalkenstuwen, kantelstuwen en klepstuwen. Een schotbalkenstuw bestaat uit een frame met aluminium schotbalken waarvan de hoogte kan worden gevarieerd. Kantelstuwen en klepstuwen maken gebruik van een RVS klep die versteld kan worden.
Materialen
Historisch werden stuwen vaak gebouwd van hardhout of staal. Tegenwoordig wordt ook steeds vaker kunststof toegepast. Voor specifieke onderdelen zoals kleppen en schuiven wordt roestvast staal gebruikt.
Vergelijkbare termen
Waterkering
Gebruikte bronnen: