Dam
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een dam is een constructie die dwars door een watergang of waterlichaam wordt geplaatst met als doel water tegen te houden, te keren of te beheersen.
Omschrijving
Dammen zijn cruciale bouwwerken binnen de waterbouw die worden ingezet voor diverse doeleinden, zoals wateropslag, overstromingspreventie en het opwekken van energie. Ze kunnen worden gebouwd van verschillende materialen, waaronder aarde, steen, beton of een combinatie hiervan, afhankelijk van de beoogde functie en de omgevingsfactoren. De constructie van een dam vereist zorgvuldige planning en ontwerp, rekening houdend met de topografie, geologie en de hoeveelheid te keren water.
Soorten dammen en materialen
Dammen kunnen variëren in type en constructie. Dijkdammen worden veelal opgebouwd uit verdichte aarde, gesteente of een combinatie daarvan. Betonnen dammen omvatten verschillende uitvoeringen zoals zwaartekrachtdammen, boogdammen en steundammen. Zwaartekrachtdammen leunen op hun eigen gewicht om de waterdruk te weerstaan, terwijl boogdammen de krachten via hun vorm overbrengen naar de zijkanten. Steundammen, lijkend op boogdammen, maken gebruik van steunberen voor drukverdeling. De keuze van het materiaal en het type dam hangt af van factoren zoals de locatie, de benodigde opslagcapaciteit en het doel van de dam. Naast permanente dammen bestaan er ook tijdelijke constructies zoals kistdammen, die gebruikt worden om een droge bouwput te creëren.
Toepassingen van dammen
Dammen worden wereldwijd ingezet voor diverse functies. Ze spelen een belangrijke rol bij de irrigatie van landbouwgebieden, het reguleren van de waterstand in rivieren, en de voorziening van drinkwater. Daarnaast wordt een aanzienlijk deel van de dammen gebruikt voor het opwekken van waterkrachtenergie. In Nederland maken dammen, zoals de Afsluitdijk en diverse dammen binnen de Deltawerken, deel uit van systemen ter bescherming tegen hoogwater en het reguleren van waterniveaus in binnenwateren.
Vergelijkbare termen
Stuwdam
Gebruikte bronnen: