Stikstofuitstoot
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Stikstofuitstoot in de bouw betreft de emissie van stikstofverbindingen, met name stikstofoxiden (NOx) afkomstig van verbrandingsmotoren van machines en transport, en ammoniak (NH3) van bepaalde bouwmaterialen of processen, die impact hebben op het milieu.
Omschrijving
Bij bouwprojecten ontstaat stikstofuitstoot tijdens verschillende fasen. Tijdens de bouwfase zelf komen stikstofoxiden (NOx) vrij, voornamelijk door het gebruik van machines met verbrandingsmotoren, zoals kranen en graafmachines, en door het transport van materialen naar en van de bouwplaats. Naast de bouwfase kan ook het gebruik van gebouwen, bijvoorbeeld door verwarming met aardgas, leiden tot stikstofuitstoot. Te veel stikstof in de lucht kan leiden tot stikstofdepositie, vooral in kwetsbare natuurgebieden zoals Natura 2000. Hoewel stikstof (N2) zelf niet schadelijk is, zijn stikstofverbindingen zoals stikstofoxiden en ammoniak dat wel, en kunnen ze schade toebrengen aan de natuur door verzuring en vermesting van bodem en water.
Impact op bouwprojecten en vergunningen
De uitstoot van stikstof kan aanzienlijke gevolgen hebben voor bouwprojecten. Vanwege de negatieve impact van stikstofdepositie, met name op Natura 2000-gebieden, is er regelgeving van kracht die de uitstoot beperkt. Uitspraken van de Raad van State hebben geleid tot de 'stikstofcrisis', waardoor veel bouwprojecten vertraging opliepen of stilgelegd werden omdat er voor projecten die stikstof uitstoten, met name nabij natuurgebieden, een natuurvergunning nodig is. Onder de Omgevingswet moeten projecten die stikstof uitstoten onderzoeken of een vergunning vereist is. Informatie over maatregelen die de stikstofemissie beperken, moet bij de aanvraag worden meegestuurd.
Vermindering van stikstofuitstoot in de bouw
De bouwsector zoekt naar manieren om de stikstofuitstoot te verminderen. Een belangrijke ontwikkeling hierbij is 'emissieloos bouwen', waarbij het gebruik van verbrandingsmotoren wordt geminimaliseerd of geëlimineerd door bijvoorbeeld elektrische machines in te zetten of aggregaten te gebruiken die werken op zonne-energie, batterijen en brandstofcellen. Daarnaast kan de keuze van bouwmaterialen invloed hebben; de productie van traditionele materialen als beton en staal veroorzaakt stikstofuitstoot, terwijl bijvoorbeeld houtbouw als alternatief met lagere emissies wordt gezien. Ook het 'salderen' van stikstofuitstoot, waarbij de emissie van een stoppende activiteit wordt gebruikt om de uitstoot van een nieuw project te compenseren, wordt toegepast om benodigde vergunningen te verkrijgen.
Vergelijkbare termen
NOx-uitstoot
Gebruikte bronnen: