Smectiet
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Smectiet is een groep kleimineralen, behorend tot de fylosilicaten, die de eigenschap hebben sterk te kunnen zwellen door de opname van water tussen de kristalstructuurlagen.
Omschrijving
Smectieten zijn gehydrateerde aluminium-fylosilicaten en een van de belangrijkste kleimineralen. Ze hebben een gelaagde, plaatachtige structuur met twee tetraëdrische lagen en één octaëdrische laag. Tussen deze lagen kunnen watermoleculen en uitwisselbare kationen worden opgenomen, wat leidt tot een aanzienlijk zwelvermogen bij contact met water en krimp bij uitdroging. Bentoniet is een gesteente dat voor het grootste deel uit smectiet bestaat.
Toepassingen in de bouw
Vanwege hun zwelvermogen en plastische eigenschappen worden smectieten, vaak in de vorm van bentoniet, toegepast in diverse bouwgerelateerde gebieden. Ze worden onder andere gebruikt in boorspoelingen, als bindmiddel en in de bouwsector in het algemeen. Smectiet-rijke kleien kunnen in dijkconstructies zwelgedrag vertonen bij vernatting, wat relevant is voor het ontwerp en beheer van dijken. In specifieke toepassingen, zoals bij het afdichten van boorgaten die kleistructuren met oplosbare kleimineralen zoals smectiet doorboren, kan natriumsilicaat worden gebruikt om de porositeit te verminderen en waterpenetratie tegen te gaan.
Eigenschappen en gedrag
De unieke eigenschappen van smectiet, zoals het hoge kationenuitwisselingsvermogen en het zwelvermogen, maken het belangrijk voor verschillende toepassingen. Het zwel- en krimpgedrag van smectiet-rijke kleien kan echter ook problemen veroorzaken, zoals schade door vervorming van de ondergrond bij fluctuaties in het vochtgehalte. De doorlaatbaarheid van smectiet is over het algemeen lager dan die van andere kleimineralen zoals kaoliniet en illiet, wat bijdraagt aan de afdichtende eigenschappen.
Gebruikte bronnen: