Scheuren
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Scheuren in bouwconstructies zijn breuken of splijtingen in materialen zoals beton of metselwerk, vaak veroorzaakt door spanningen, zettingen, temperatuurverschillen of constructieve problemen.
Omschrijving
Scheurvorming is een veelvoorkomend verschijnsel in de bouw en kan optreden in diverse materialen. De aard, wijdte, richting en het verloop van een scheur kunnen indicaties geven over de oorzaak ervan. Scheuren kunnen variëren van fijne haarlijnscheuren tot grotere, structureel belangrijke scheuren. Mogelijke oorzaken zijn onder meer krimp tijdens het uitharden van materialen zoals beton, temperatuurschommelingen die leiden tot uitzetten en krimpen, zettingen van de ondergrond of funderingsproblemen, onvoldoende of verkeerd geplaatste wapening, en constructieve fouten of overbelasting. Ook externe factoren zoals trillingen kunnen scheurvorming veroorzaken.
Soorten scheuren
Scheuren kunnen worden ingedeeld op basis van hun uiterlijk en richting. Horizontale scheuren lopen evenwijdig aan de grond en kunnen wijzen op structurele problemen zoals funderings- of grondbewegingen. Verticale scheuren lopen recht omhoog of omlaag, komen vaak voor bij openingen zoals ramen en deuren, en kunnen duiden op normale zetting of thermische werking. Diagonale scheuren lopen schuin en kunnen eveneens wijzen op zettingen of structurele veranderingen. Daarnaast zijn er specifieke typen zoals krimpscheuren (door droging van materialen), craquelé (fijne scheurtjes op het oppervlak) en scheuren veroorzaakt door roestend wapeningsstaal.
Oorzaken en gevolgen
De oorzaken van scheurvorming zijn divers. Bij beton is krimp tijdens het uitharden een veelvoorkomende oorzaak. Temperatuurverschillen leiden tot uitzettings- en krimpspanningen in verschillende materialen. Funderingsproblemen, zoals ongelijke zetting, kunnen leiden tot aanzienlijke scheuren. Onvoldoende of verkeerd geplaatste wapening vermindert de weerstand tegen trekkrachten in beton. Overbelasting van constructies of constructieve fouten kunnen eveneens scheuren veroorzaken. Scheurvorming kan leiden tot esthetische schade, verminderde constructieve veiligheid, vochtindringing en aantasting van materialen zoals sulfaataantasting bij beton in specifieke milieus.
Herstel van scheuren
Bij scheurvorming is het essentieel om eerst de oorzaak vast te stellen voordat tot herstel wordt overgegaan. Herstelmethoden variëren afhankelijk van de oorzaak en de aard van de scheur. Kleine, stabiele scheuren behoeven niet altijd direct hersteld te worden, maar monitoring is belangrijk. Instabiele scheuren, die wijzen op voortdurende beweging of structurele problemen, vereisen snelle actie. Mogelijke herstelmethoden omvatten het dichten of injecteren van scheuren met geschikte materialen, het aanbrengen van wapening (bijvoorbeeld spiraalankers in metselwerk) en, indien nodig, het aanpakken van de onderliggende constructieve oorzaak zoals funderingsproblemen. Tijdig en vakkundig herstel kan verdere schade, vochtproblemen en constructieve verzwakking voorkomen.
Vergelijkbare termen
Barsten
Gebruikte bronnen: