Scheluw
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Scheluw betekent dat een vlak of een constructie-onderdeel gedraaid of verwrongen is, waardoor de tegenover elkaar liggende randen of zijden niet in één plat vlak liggen.
Omschrijving
In de bouwkunde verwijst 'scheluw' naar een vormafwijking waarbij een element, zoals een plank, deur, kozijn, trap of dakvlak, uit zijn oorspronkelijke platte vorm is geraakt. Dit kan onbedoeld gebeuren, bijvoorbeeld door vocht of droogte, waardoor het materiaal krom- of scheeftrekt. Het kan echter ook bewust worden toegepast in constructies, zoals bij bepaalde trap- of dakconstructies, om architectonische of praktische redenen. Een scheluwe trap heeft bijvoorbeeld treden die niet evenwijdig zijn, of bomen die niet even lang zijn. Bij een scheluw dak liggen de nok en de dakvoet niet in hetzelfde vlak. Scheluwte onderscheidt zich van 'krom', waarbij de buiging in één vlak plaatsvindt, terwijl bij 'scheluw' sprake is van een verdraaiing of buiging in twee vlakken.
Scheluw versus krom
Het verschil tussen 'scheluw' en 'krom' ligt in de aard van de vervorming. Een krom element is gebogen in één vlak. Een scheluw element daarentegen is gedraaid of verwrongen, waardoor het in twee richtingen uit het platte vlak wijkt. Een deur kan bijvoorbeeld krom trekken (hol of bol staan in de breedte of lengte), of scheluw trekken (verwrongen raken waardoor bijvoorbeeld een hoek naar voren komt en een andere hoek naar achteren).
Oorzaken van scheluwte in hout
Bij hout wordt scheluwte vaak veroorzaakt door ongelijke krimp of uitzetting als gevolg van wisselende vochtgehaltes. Hout 'werkt' onder invloed van vocht en temperatuur, wat kan leiden tot vervormingen zoals scheluw trekken. Snelle verwerking na winning, onvoldoende droging of het zagen uit kromme bomen zijn factoren die dit kunnen bevorderen. Ook verkeerde opslag van houten elementen, zoals deuren of kozijnen, waarbij ze niet volledig worden ondersteund, kan leiden tot scheluw trekken.
Vergelijkbare termen
Scheef
Gebruikte bronnen: