Scheef
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De term 'scheef' verwijst in de bouwkunde naar een afwijking van de beoogde rechte, loodrechte of horizontale richting van een bouwkundig element of constructie.
Omschrijving
Scheefstand in de bouw kan diverse oorzaken hebben. Ongelijkmatige zakking van de ondergrond, bijvoorbeeld door veranderingen in het grondwaterpeil of de aanwezigheid van veen- of kleigrond, kan leiden tot verzakkingen en daarmee scheefstand van gebouwen. Ook fouten tijdens de bouw, zoals onvoldoende ondersteuning van de fundering, overbelasting van specifieke constructiedelen of het niet correct plaatsen van elementen, kunnen scheefstand veroorzaken. Horizontale krachten, bijvoorbeeld op wanden of kademuren, kunnen eveneens bijdragen aan scheefstand. De gevolgen van scheefstand variëren van esthetische bezwaren tot ernstige structurele problemen zoals scheuren in muren en vloeren, klemmende deuren en ramen, en in extreme gevallen instabiliteit van het gebouw. Het meten van scheefstand kan onder meer gebeuren met behulp van methoden als lintvoegwaterpassing of het gebruik van total stations en tiltsensoren om hoekverdraaiingen en positieveranderingen vast te leggen.
Oorzaken van scheefstand
Mogelijke oorzaken van scheefstand zijn onder meer onvoldoende ondersteuning van de fundering, vochtverlies in de ondergrond door grondwateronttrekking of verdamping, externe factoren zoals zwaar verkeer of bouwwerkzaamheden die trillingen veroorzaken, en te hoge belasting op delen van de fundering. Ook natuurlijke processen zoals veenoxidatie en ongelijke zetting kunnen bijdragen aan scheefstand. Verzakkingen als gevolg van bodemdaling kunnen eveneens leiden tot scheefstand, waarbij zelfs geringe ongelijkmatige zakkingen al gevolgen kunnen hebben voor een gebouw.
Gevolgen en herstel
De gevolgen van scheefstand kunnen structurele instabiliteit en esthetische schade omvatten. Zichtbare tekenen zijn onder meer scheuren in muren, verzakte vloeren, klemmende ramen en deuren, en het overhellen van vloeren. Scheefstand kan de waarde van een gebouw verminderen en veiligheidsrisico's met zich meebrengen. Herstel bij verzakkingen kan inhouden dat een pand weer waterpas wordt gezet met behulp van funderingspalen, hydraulische vijzels en consoles, waarbij duurzame materialen worden gebruikt voor een stabiele fundering. Regelmatige inspecties zijn van belang om scheefheid in een vroeg stadium te detecteren.
Vergelijkbare termen
Verzakking
Gebruikte bronnen: