Rococo
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Rococo is een stijlperiode in de kunst, architectuur en toegepaste kunsten die ontstond in het begin van de 18e eeuw in Parijs en zich kenmerkt door luchtigheid, elegantie, asymmetrie, en het gebruik van sierlijke, vaak op schelpen geïnspireerde ornamenten.
Omschrijving
De Rococo-stijl volgde de Barok op en kwam tot bloei tussen circa 1730 en 1760. De naam is afgeleid van het Franse woord 'rocaille', wat verwijst naar asymmetrische schelpmotieven die veelvuldig werden gebruikt in decoraties. De stijl kenmerkt zich door het vermijden van rechte lijnen en het toepassen van zwierig krulwerk en schuim- en schelpmotieven, vaak in stucwerk. Vergeleken met de Barok is de Rococo minder grof en meer elegant, met een voorkeur voor lichte, pastelachtige kleuren. De stijl was vooral populair in interieurs, maar is ook terug te vinden in architectuur. In Frankrijk wordt de vroege fase (ca. 1710-1730) ook wel Style Régence genoemd. Na de Rococo deed het (Neo)Classicisme zijn intrede.
Kenmerken in interieurs
In Rococo-interieurs zijn lichte, pastelachtige kleuren prominent aanwezig. Ornamenten zijn luchtig en zwierig, vaak asymmetrisch uitgevoerd in stucwerk. Rechte lijnen worden vermeden ten gunste van asymmetrisch krulwerk en motieven gebaseerd op schuim en schelpen (rocaille). Dit resulteert in een elegant geheel dat minder zwaar is dan de Barokstijl. Plafonds in grote Rococo-gebouwen werden vaak beschilderd en verguld met scènes uit de Griekse en Romeinse mythologie, evenals klassieke en allegorische motieven. Houten vloeren konden voorzien zijn van parket inlegwerk met gekleurde panelen, gerangschikt in symmetrische patronen.
Toepassing in architectuur
Rococo-architectuur is een lichtere, sierlijkere, maar ook meer uitbundige versie van Barokarchitectuur. Waar Barok symmetrie benadrukte, legde Rococo de nadruk op de asymmetrie van vormen. De stijl is rijkelijk gedecoreerd, maar met lichtere en meer opgewekte thema's dan de vaak serieuze en religieus georiënteerde Barok. Voorbeelden van Rococo-architectuur zijn te vinden in koninklijke paleizen en grote residenties, onder andere in Duitsland (zoals Nymphenburg Paleis en Sanssouci Paleis), Zweden (zoals Runsa en Salsta Paleizen) en Rusland (waaronder Alexander Paleis, Catharina Paleis en het Winterpaleis). Ook in Nederland zijn invloeden van de Rococo, ook wel Lodewijk XV-stijl genoemd, zichtbaar, met name in interieurs en geveldetails zoals bij het Van Brants-Rushofje in Amsterdam.
Vergelijkbare termen
Barok
Gebruikte bronnen: