Pseudo-transept
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een pseudo-transept is een architecturaal element in een basilicale kerk dat lijkt op een dwarsschip, maar niet volledig is doorgevoerd als een zelfstandig transept.
Omschrijving
Een pseudo-transept, ook wel schijntransept genoemd, komt voor in basilicale kerken, met name in de Romaanse architectuur. Het onderscheidt zich van een volwaardig transept doordat het vaak lager is dan de middenbeuk en niet altijd volledig aansluit op de viering (de kruising van middenschip en transept). Het doel van een pseudo-transept was oorspronkelijk tweeledig: het bood een ingenieuze constructieve oplossing om de zijdelingse krachten van de hoger wordende muren van de middenbeuk en de gewelven op te vangen, voordat de luchtboog werd uitgevonden. De muren van de pseudo-transepten doorbreken daarbij de (lagere) zijbeuken en fungeren als een soort 'steunberen'. Daarnaast zorgt een pseudo-transept voor een optische vergroting van de ruimte, met name rond de viering, en doorbreekt het de monotone aanblik van de zijbeuken.
Vergelijkbare termen
Dwarsschip |
Dwarsbeuk |
Transept
Gebruikte bronnen: