Polder
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een polder is een gebied, omgeven door dijken of andere waterkeringen, waarvan de waterstand kunstmatig geregeld wordt ten opzichte van het buitenwater.
Omschrijving
Polders zijn typisch Nederlandse landschappen die ontstaan zijn door het afscheiden van een stuk land van omringend water door middel van dijken of kades. Het doel is om de waterstand binnen dit gebied te kunnen beheersen. Dit waterbeheer is noodzakelijk omdat de polder vaak lager ligt dan het buitenwater, zoals de zee, een rivier of een meer. Overtollig water in de polder, afkomstig van regenval, kwel of doorvoer vanuit andere gebieden, moet actief worden afgevoerd. Van oudsher gebeurde dit met poldermolens, tegenwoordig wordt dit gedaan met gemalen.
Waterbeheer in een polder
Het beheer van de waterstand in een polder is een continu proces. Het omvat het afvoeren van overtollig water via gemalen of (vroeger) molens, en soms ook het inlaten van water om verdroging tegen te gaan of de waterkwaliteit op peil te houden. Dit peilbeheer is afhankelijk van weersomstandigheden, neerslag, kwel (grondwater dat de polder instroomt) en wateraanvoer vanuit omliggende gebieden. Waterbeheerders maken gebruik van kunstwerken zoals stuwen, inlaten en pompen om het gewenste waterpeil te handhaven.
Aanleg van polders
De aanleg van een polder begint met het aanleggen van dijken of kades rondom het beoogde gebied. Daarna wordt het ingesloten water weggepompt, waardoor het land droogvalt. Dit proces, droogmaken, kan gericht zijn op landaanwinning of op het reguleren van de waterstand in een bestaand nat gebied. Na de drooglegging wordt het gebied ingericht met sloten en tochten voor de interne waterhuishouding. Historisch gezien speelden molens een belangrijke rol bij het drooghouden van polders, later vervangen door efficiëntere gemalen.
Vergelijkbare termen
Dijksysteem
Gebruikte bronnen: