Peristilium

Laatst bijgewerkt: 05-05-2025


Definitie

Een peristilium, ook wel peristyle genoemd, is een zuilengalerij die een open binnenhof omringt, of de binnenhof zelf die door een zuilengalerij is omsloten.

Omschrijving

Dit architectonische element, afkomstig uit de Griekse en Romeinse oudheid, was vaak te vinden in gebouwen zoals tempels, villa's en stadswoningen (domus). Het peristilium diende als een centrale ruimte voor ontspanning en was in de zomer koel. Aan de zuilengalerij grenzden vaak belangrijke vertrekken, zoals eet- en ontvangstkamers. Het kon dienen als een binnentuin, soms met waterpartijen zoals fonteinen of kleine vijvers, en was een belangrijk onderdeel van zowel openbare gebouwen als privéwoningen.

Historische context en functie

Peristylia kwamen voor in de oudheid, zowel in Griekenland als in het Romeinse Rijk. In Griekenland werden ze gebruikt als binnenplaatsen bij bijvoorbeeld gymnasia, en in de hellenistische tijd ook in woonhuizen. De Romeinen namen dit over en pasten het toe in hun domus, doorgaans achter het atrium. Naast esthetische waarde bood het peristilium een schaduwrijke plek en diende het als verblijfsruimte, soms met aanligbedden om buiten te eten in de zomer.

Etymologie

Het woord 'peristilium' komt van het Griekse 'peristylon', wat 'omgeven door zuilen' betekent (peri = rond, rondom; stylos = zuil). Het Latijnse woord is 'peristylium'. Soms wordt ook de Latijnse naam 'quadriporticus' gebruikt, wat letterlijk 'met 4 zuilengangen' betekent. Bij Griekse tempels kan met ook spreken van 'peristasis'.

Vergelijkbare termen

Atrium

Gebruikte bronnen: