Overlaat
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een overlaat is een verlaagd gedeelte in een waterkering of een andere constructie, ontworpen om water gecontroleerd te laten overstromen bij hoge waterstanden.
Omschrijving
Overlaten dienen om overtollig water af te voeren en zo overstromingen elders te voorkomen of te beperken. Ze komen voor in dijken langs rivieren, kanalen en bij dammen. Een overlaat kan gezien worden als een waterbouwkundige constructie voor hoogwaterregulering. Soms wordt de term overlaat ook gebruikt als synoniem voor een vaste stuw.
Functie en Toepassing
De hoofdfunctie van een overlaat is het belemmeren van de waterstroom bij een te hoog waterpeil om waterbezwaar op andere locaties te beperken. Overlaten waren vroeger ook belangrijk om slib over landerijen te verspreiden, wat zorgde voor vruchtbare grond. Overlaten kunnen tevens van militair belang zijn geweest, zoals de Baardwijkse Overlaat bij de verdediging van 's-Hertogenbosch. In een stuwdam helpt een overlaat de waterstand in het stuwmeer te beheersen door een teveel aan water af te voeren. Overlaten worden ook wel als landschapselementen beschouwd. De afvoer over een overlaat is variabel en afhankelijk van de waterhoogte boven de overlaat.
Relatie met Stuwen
Een overlaat wordt soms als een andere benaming voor een vaste stuw gezien. Stuwen reguleren de waterhoogte in een watergang. Waar een beweegbare stuw (schuif) het water kan afsluiten, laat een overlaat water over de rand stromen zodra een bepaald peil is bereikt. Overlaten worden veel gebruikt om een waterpeil in een watergang te handhaven.
Vergelijkbare termen
Stuw
Gebruikte bronnen: