Obelisk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een obelisk is een hoge, vrijstaande, naar boven toe versmallende zuil met een vierkant of rechthoekig grondvlak, die aan de top eindigt in een piramidevormige spits.
Omschrijving
Obelisken vinden hun oorsprong in het Oude Egypte, waar ze vaak uit één stuk steen (monoliet) werden gehouwen, veelal van graniet. Ze werden daar opgericht ter ere van de zonnegod en waren vaak voorzien van hiërogliefen. Naast hun religieuze betekenis stonden ze ook symbool voor macht en standvastigheid. Door de eeuwen heen zijn Egyptische obelisken ook naar andere landen vervoerd. Later werd de term obelisk ook gebruikt voor vergelijkbare monumenten buiten de Egyptische context. In de bouwkunst worden obelisken in grotere afmetingen vaak als gedenkteken gebruikt. Kleinere obelisken kunnen ook als decoratie op gebouwen voorkomen, met name vanaf de Renaissance. De constructie kan bestaan uit meerdere stenen, en moderne obelisken kunnen zelfs binnenruimtes bevatten. Er zijn ook tuinobelisken, die dienen als klimhulp voor planten.
Symboliek
In de context van bouwkunde en architectuur symboliseert de obelisk vaak macht en standvastigheid.
Voorbeelden
Bekende voorbeelden zijn de obelisken uit het oude Egypte, zoals de Vaticaanse Obelisk in Rome (oorspronkelijk uit Egypte) en het Washington Monument in de Verenigde Staten, dat met ruim 169 meter de hoogste obelisk ooit gebouwd is. Ook in Nederland zijn obelisken te vinden, zoals de Obelisk van Vaals, een gedenknaald uit 1790.
Vergelijkbare termen
Zuil
Gebruikte bronnen: