Leuning
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een leuning is een horizontaal of licht hellend bouwkundig element dat primair dient als steun en beveiliging op plaatsen met hoogteverschillen, zoals trappen, balkons en bruggen.
Omschrijving
Leuningen zijn essentieel voor de veiligheid en ondersteuning bij het overbruggen van hoogteverschillen. Ze worden toegepast bij trappen, maar ook bij bijvoorbeeld balkons, galerijen, bruggen en hellingbanen. Naast de functionele aspecten dragen leuningen ook bij aan de esthetiek van een gebouw of constructie. De vorm, het materiaal en de afwerking bepalen mede de uitstraling.
Toepassing en regelgeving
Leuningen zijn verplicht bij trappen die een hoogteverschil overbruggen van meer dan 1 meter (bij nieuwbouw) of 1,5 meter (bij bestaande bouw) en een helling hebben die steiler is dan 2:3. De hoogte van een trapleuning, gemeten boven de voorkant van een trede, moet bij nieuwbouw tussen 0,80 en 1,00 meter liggen. Bij bepaalde gebruiksfuncties, zoals winkels en gezondheidszorginstellingen, kan het vereist zijn dat een trap aan beide zijden een leuning heeft die bovendien aan het begin en einde 30 cm horizontaal doorloopt. Ook voor hellingbanen gelden specifieke eisen met betrekking tot leuningen, met name voor de toegankelijkheid voor mensen met een functiebeperking. Bij bruggen die grenzen aan fiets- of bromfietspaden kan een minimale leuninghoogte van 1,3 meter gelden.
Materialen
Leuningen kunnen worden vervaardigd uit diverse materialen, waaronder hout, metaal (zoals staal, aluminium en roestvrij staal) en glas. De materiaalkeuze beïnvloedt de duurzaamheid, het benodigde onderhoud en de uitstraling. Hout geeft een warme uitstraling, terwijl metaal vaak als moderner wordt gezien en duurzamer kan zijn, vooral buitenshuis. RVS (roestvrij staal), met name de AISI 316 kwaliteit, is geschikt voor buitentoepassingen vanwege de corrosiebestendigheid. Glas wordt vaak gebruikt in combinatie met balusters of als borstwering en biedt transparantie, maar vereist meer reiniging.
Vergelijkbare termen
Balustrade
Gebruikte bronnen: