Kwakel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kwakel is een kleine, hoge, smalle voetgangersbrug, vaak met een trap of steile opgang aan beide zijden, gebouwd om scheepvaart op waterwegen mogelijk te maken.
Omschrijving
Een kwakel, ook wel hoogholtje genoemd in Groningen, is een specifiek type brug dat traditioneel werd gebouwd over vaarten en waterlopen om voetgangers een oversteek te bieden terwijl schepen eronderdoor konden varen. Kenmerkend zijn de smalle doorgang en de hoogte, vaak bereikt via schuine plankieren met dwarslatten voor grip, en voorzien van leuningen. Oorspronkelijk waren sommige kwakels beweegbaar of eenvoudig te verwijderen om grotere schepen te laten passeren, maar later werden vaker vaste varianten gebouwd die hoog genoeg waren voor de toenmalige scheepvaart. In de volksmond werd een smalle voetgangersbrug soms ook wel 'kippenbrug' genoemd.
Historische Context
Kwakels zijn vaak geassocieerd met voormalige trekvaartenstelsels en stonden veelal op knooppunten van waterwegen. Sinds de veertiende eeuw bestonden er al voorschriften die lage bruggen verboden om vrije doorvaart voor schepen te garanderen, wat bijdroeg aan de ontwikkeling van hoge bruggen zoals de kwakel. Waar veel verkeer was en een kwakel niet voldeed (bijvoorbeeld voor paard en wagen), werden deze soms vervangen door ophaalbruggen, waarbij in sommige gevallen de kwakel behouden bleef naast de nieuwe brug. Het woord 'Kwakel' of 'Kwakkel' wordt etymologisch in verband gebracht met 'wankel', mogelijk verwijzend naar de beweeglijkheid van oudere typen of de constructie van smalle bruggen.
Vergelijkbare termen
Steiger
Gebruikte bronnen: