Kruisribgewelf
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kruisribgewelf is een type gewelf waarbij de kruising van twee tongewelven met ribben is gemaakt, die een dragende functie hebben.
Omschrijving
Het kruisribgewelf is ontstaan uit het kruisgewelf. Bij een kruisribgewelf worden eerst de gordels en ribben gemetseld op een houten hulpconstructie (formeel). Hierna worden de gewelfvelden tussen de ribben opgevuld met metselwerk. Op het kruispunt van de ribben bevindt zich meestal een sluitsteen die de ribben op hun plek houdt en vaak decoratief is. In tegenstelling tot een kruisgewelf, waar de gewelfkappen zelfdragend zijn, dragen bij een kruisribgewelf de ribben de meeste last en leiden deze de druk af naar steunpunten zoals pilaren of kolommen. Dit maakte het mogelijk om lichtere en hogere gewelven te bouwen.
Toepassing en Kenmerken
Het kruisribgewelf is een kenmerkend element van de gotische bouwkunst en maakte het mogelijk om grote overspanningen te realiseren. Door de constructie met dragende ribben konden de muren tussen de steunpunten lichter worden uitgevoerd en van grote vensters worden voorzien. Dit type gewelf komt met name voor in kerken en kathedralen. In de late gotiek kwamen ook varianten voor zoals het stergewelf en netgewelf, waarbij de ribben deels een decoratieve functie kregen.
Vergelijkbare termen
Tongewelf
Gebruikte bronnen: