Kruiskerk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kruiskerk is een kerkgebouw waarvan de plattegrond de vorm van een kruis heeft door de aanwezigheid van een dwarsschip (transept) tussen het schip en het koor.
Omschrijving
De kruiskerk is een veelgebruikte bouwvorm voor kerken, met name binnen de rooms-katholieke traditie, sinds de romaanse periode. De plattegrond vormt een kruis doordat een dwarsschip, ook wel transept genoemd, het langgerekte schip doorsnijdt. Het punt waar schip en dwarsschip samenkomen, wordt de kruising of viering genoemd. Deze ruimte is vaak vierkant van vorm en kan bekroond worden door een vieringtoren of koepel. Een kerk met een koepel boven de kruising heet een kruiskoepelkerk. Hoewel de Latijnse kruisvorm met een langer schip het meest voorkomt, bestaat er ook de Griekse kruisvorm waarbij de armen van gelijke lengte zijn, wat resulteert in een centraliserende plattegrond die soms werd toegepast in protestantse kerken om het zicht op de preekstoel te optimaliseren.
Vergelijkbare termen
Basiliek
Gebruikte bronnen: