Korrelgrootteverdeling
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De korrelgrootteverdeling, ook wel gradering genoemd, beschrijft de verhouding waarin deeltjes van verschillende afmetingen voorkomen in een granulair materiaal zoals grond, zand of grind.
Omschrijving
Korrelgrootteverdeling is een essentiële eigenschap bij het karakteriseren van grond en toeslagmaterialen in de bouw en civiele techniek. Het beïnvloedt diverse materiaaleigenschappen, zoals de dichtheid, sterkte, waterdoorlatendheid, bewerkbaarheid en verdichting. Een nauwkeurige bepaling van de korrelgrootteverdeling is cruciaal voor het juiste gebruik van materialen in bijvoorbeeld betonmengsels, funderingen of bij milieukundig bodemonderzoek. Bij een 'continue korrelverdeling' zijn er diverse korrelgroottes aanwezig, wat resulteert in minimale holle ruimten en een dichtere pakking. Bij een 'discontinue korrelverdeling' ontbreken één of meerdere korrelgroepen.
Bepaling van de korrelgrootteverdeling
De korrelgrootteverdeling wordt in de praktijk vaak bepaald door middel van een zeefanalyse. Hierbij wordt het materiaal door een reeks zeven met verschillende maaswijdtes geschud. Het materiaal dat op elke zeef achterblijft, wordt gewogen, wat inzicht geeft in de verdeling van de korrelgroottes. Voor zeer fijne deeltjes (kleiner dan 63 µm of 45 µm) kan ook gebruik worden gemaakt van sedimentatieanalyse, gebaseerd op de bezinksnelheid van de deeltjes in water volgens de Wet van Stokes, of metingen met röntgenstraling. De resultaten worden vaak grafisch weergegeven in een zeefdiagram of zeefkromme. De norm NEN 5916 beschrijft hoe een zeefanalyse voor beton moet worden uitgevoerd.
Invloed op betonspecie
De korrelgrootteverdeling van toeslagmaterialen (zand en grind) heeft een aanzienlijke invloed op de verwerkingseigenschappen en waterbehoefte van betonspecie. Een optimale korrelgrootteverdeling zorgt voor een goede korrelpakking, waarbij kleinere korrels de ruimte tussen grotere korrels opvullen, wat leidt tot minder holle ruimtes. Dit vermindert de benodigde hoeveelheid cementlijm (cement en water), wat bijdraagt aan een dichter en sterker verhard beton en kan leiden tot CO2-besparingen. Een te kleine hoeveelheid fijne deeltjes kan leiden tot een hogere wateropname en geringere hechting, terwijl een teveel aan fijne deeltjes meer ruimte tussen de grotere korrels kan creëren, wat de waterbehoefte juist verhoogt.
Vergelijkbare termen
Deeltjesgrootteverdeling
Gebruikte bronnen: