Deeltjesgrootteverdeling
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De deeltjesgrootteverdeling, ook wel korrelverdeling of zeefkromme genoemd, beschrijft de verhouding van verschillende korrelafmetingen binnen een monster van granulair materiaal zoals zand of grind.
Omschrijving
Het kennen van de deeltjesgrootteverdeling is essentieel voor het bepalen van materiaaleigenschappen en de geschiktheid voor diverse toepassingen in de bouw. De verdeling beïnvloedt onder andere de stroming, het transportgedrag en de samendrukbaarheid van bulkmaterialen. Een veelgebruikte methode om de deeltjesgrootteverdeling te bepalen is de zeefanalyse. Hierbij wordt het materiaal gesorteerd met behulp van een reeks zeven met verschillende maaswijdtes. Het percentage materiaal dat op elke zeef achterblijft, de zogenaamde zeeffractie, wordt bepaald en grafisch weergegeven in een zeefkromme of zeefdiagram. Voor zeer fijne deeltjes (kleiner dan 63 µm) zijn zeefmethoden minder geschikt en worden andere technieken toegepast, zoals metingen met behulp van röntgenstralen (sedigraaf) of laserdiffractie.
Toepassing in de Bouw
In de bouwkunde is de deeltjesgrootteverdeling cruciaal voor de kwaliteit en stabiliteit van bouwmaterialen. Bijvoorbeeld, de korrelverdeling van zand en grind beïnvloedt direct de eigenschappen van beton, zoals de verwerkbaarheid, sterkte en duurzaamheid. Een goed gekende korrelverdeling is noodzakelijk voor het opstellen van een betrouwbare betonreceptuur. De zeefkromme kan ook worden gebruikt om de grondsoort te classificeren, de vorstgevoeligheid en doorlatendheid te bepalen, en de optimale zeefkromme voor specifieke mengsels vast te stellen.
Zeefkromme
De zeefkromme is een grafische weergave van de korrelverdeling van een materiaal. Op de horizontale as worden de korrelafmetingen (zeefmaten) uitgezet en op de verticale as het cumulatieve massapercentage van de deeltjes dat kleiner is dan de betreffende zeefmaat. Deze kromme geeft inzicht in de spreiding van de korrelgroottes en parameters zoals de mediane korrelgrootte (d₅₀), waarbij 50% van de massa fijner is dan deze grootte. Afwijkingen in de korrelverdeling kunnen optreden, zelfs binnen de marges van normen, wat het belang van accurate metingen onderstreept.
Vergelijkbare termen
Partikelgrootteverdeling
Gebruikte bronnen: