Kalk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Kalk is een verzamelnaam voor alkalische zouten van calcium en wordt in de bouw voornamelijk als bindmiddel toegepast in mortels en pleisters.
Omschrijving
Kalk wordt in de bouw al duizenden jaren gebruikt als bindmiddel. Het wordt verkregen door kalkhoudende gesteenten, zoals kalksteen of schelpen, te branden in kalkovens bij hoge temperaturen. Bij dit proces ontstaat ongebluste kalk (calciumoxide), dat door toevoeging van water (blussen) wordt omgezet in gebluste kalk (calciumhydroxide). Gebluste kalk fungeert als het eigenlijke bindmiddel en verhardt door te reageren met kooldioxide uit de lucht, waarbij weer calciumcarbonaat wordt gevormd (de kalkcyclus). Er zijn verschillende soorten kalk, waaronder luchtkalk en hydraulische kalk, die verschillen in hun uithardingsproces en toepassingen. Kalkmortels, bestaande uit kalk en zand, zijn elastischer en dampopener dan cementmortels en worden veel gebruikt bij metsel- en voegwerk, met name bij restauraties. Kalkpleisters worden gebruikt voor het afwerken van muren en plafonds, zowel binnen als buiten.
Soorten kalk
In de bouw wordt onderscheid gemaakt tussen luchtkalk en hydraulische kalk. Luchtkalk verhardt door opname van koolstofdioxide uit de lucht en is geschikt voor toepassingen in droge ruimtes. Hydraulische kalk verhardt deels door reactie met water en deels door opname van koolstofdioxide uit de lucht. Hydraulische kalk is sterker en meer geschikt voor metselwerk en pleisterwerk dat wordt blootgesteld aan vocht of weersinvloeden. De hydrauliciteit van kalk kan worden beïnvloed door de samenstelling van de gebrande kalksteen of door toevoeging van puzzolanen zoals tras.
Toepassingen
Kalk kent diverse toepassingen in de bouw. Het wordt gebruikt als bindmiddel in mortels voor metselwerk, voegwerk en pleisterwerk. Kalkmortels worden gewaardeerd om hun flexibiliteit, dampdoorlatendheid en zelfherstellend vermogen. Kalk wordt ook gebruikt in kalkverf en als grondstof voor materialen zoals kalkzandsteen en cellenbeton. Daarnaast kan kalk worden toegevoegd aan cementmengsels of worden gebruikt als grondverbeteraar. In huiselijke setting staat 'kalk' ook bekend als de aanslag die ontstaat uit hard kraanwater door neerslag van calciumcarbonaat.
Vergelijkbare termen
Cement
Gebruikte bronnen: