Juk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een juk is een constructie in de bouw die dient om verticale belastingen over te dragen op steunpunten, vaak in de vorm van een horizontale balk ondersteund door stijlen, of als onderdeel van een gebint of kapconstructie.
Omschrijving
In de bouwkunde kan 'juk' verschillende betekenissen hebben, maar in essentie betreft het een dragend element dat krachten, met name verticale belastingen, opvangt en verdeelt naar onderliggende steunpunten. Het kan bestaan uit een horizontale balk (jukbalk of dekbalk) die rust op verticale of schuine stijlen of palen. Jukken worden traditioneel veel toegepast in houten gebinten en kapconstructies, zoals bij jukkenkappen, waarbij de schuine stijlen zorgen voor meer vrije hoogte. De verbindingen binnen een jukconstructie worden vaak verstevigd met korbelen (schuine schoorbalken) en bevestigd aan bijvoorbeeld een muurplaat met een blokkeel. Naast hout kunnen jukken, afhankelijk van de toepassing en vereiste sterkte, ook van staal of beton worden vervaardigd. Ze zijn een fundamenteel onderdeel van diverse dragende structuren.
Toepassingen van een juk
Jukken vinden diverse toepassingen in de bouw. Ze vormen een essentieel onderdeel van traditionele gebintconstructies, zoals de jukkenkap, waarbij ze de dakbelasting overdragen naar de gevels of andere draagmuren. Bij bruggen kunnen jukken dienen als tussensteunpunten voor het brugdek, vaak bestaande uit palen verbonden door een horizontale sloof. Ook bij het uitzetten van de maatvoering op een bouwterrein, met name bij kleinere projecten, wordt soms gesproken van een 'bouwjuk', wat dan een hoek betreft die bestaat uit twee bouwplanken.
Jukken in hijswerkzaamheden
Naast de bouwkundige constructies wordt de term 'juk' ook gebruikt in de context van hijswerkzaamheden. Een hijsjuk is een hijsmiddel, vaak in de vorm van een balk of frame, dat wordt gebruikt om een last op meerdere punten aan te grijpen. Dit zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de last en verhoogt de stabiliteit tijdens het hijsen. Hijsjukken worden toegepast in sectoren zoals de bouw, industrie en logistiek en moeten voldoen aan specifieke wet- en regelgeving en periodiek worden gekeurd.
Vergelijkbare termen
Dakspant
Gebruikte bronnen: