Hijsconstructies
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Hijsconstructies zijn systemen en mechanismen, zoals kranen en takels, die worden ingezet voor het verticaal verplaatsen van zware lasten in bijvoorbeeld de bouw of industrie.
Omschrijving
Hijsconstructies zijn onmisbaar in sectoren waar zware objecten verplaatst moeten worden. Ze zijn ontworpen om zowel de materialen als de personen te beschermen tijdens het hijsen. Afhankelijk van het project variëren hijsconstructies in omvang en complexiteit. Materialen zoals staal of speciale legeringen worden veel gebruikt vanwege hun duurzaamheid en sterkte onder zware belasting. Bij het ontwerpen en bouwen van hijsconstructies gelden strenge veiligheidsnormen en voorschriften om ongevallen te voorkomen. Toepassingen zijn divers, zoals het plaatsen van bouwmaterialen op hoogte, het laden en lossen van vracht, of het verplaatsen van machines. Problemen kunnen ontstaan door overbelasting, slecht onderhoud of onjuist gebruik.
Soorten hijsconstructies en middelen
Tot hijsconstructies en hijsmiddelen behoren onder andere hijskranen (vast of mobiel), takels, lieren, hijsbalken (zoals monorails) en hijsjukken. Ook elementen onder de haak, zoals kettingen, hijsbanden en haken, vallen hieronder. Bij specifieke toepassingen, zoals in de waterbouw, worden diverse typen kranen ingezet, waaronder mobiele kranen, torenkranen en overslagkranen. Bouwliften kunnen ook als hijsconstructie worden beschouwd, hoewel deze vaak apart worden gecategoriseerd. Steigers kunnen specifiek worden gebouwd als hijssteiger. Permanente constructiedelen in een bouwwerk waaraan gehesen wordt, zoals speciaal geplaatste hijsbalken of beoordeelde constructiedelen, worden ook tot hijsconstructies gerekend.
Veiligheid en regelgeving
Veiligheid is cruciaal bij hijsconstructies. Dit omvat niet alleen het naleven van regels, maar ook bewustzijn en verantwoordelijkheid. Hijsconstructies mogen niet zomaar aan bijvoorbeeld steigers worden vastgemaakt. Er gelden strenge eisen voor arbeidsmiddelen voor hijsen en heffen, waaronder CE-markering, een verklaring van overeenstemming en een gebruiksaanwijzing. Keuringen en inspecties van hijs- en hefgereedschappen moeten worden uitgevoerd door deskundigen en zijn gebaseerd op wet- en regelgeving zoals de Arbowet, het Arbobesluit en diverse NEN-normen (o.a. NEN-EN-ISO 12100, NEN-EN 13157, NEN-EN 1993, NEN 1090). Constructies waaraan gehesen wordt, dienen vooraf beoordeeld te worden op draagkracht en gemarkeerd te worden met onder andere de werklast (WLL - Working Load Limit). Achteraf geplaatste verankeringen in beton, zoals voor hijsconstructies, vereisen vaak een ETA-goedkeuring (European Technical Assessment) indien deze permanent en veiligheidsrelevant zijn.
Gebruikte bronnen: