Grondwaterdruk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Grondwaterdruk is de druk die wordt uitgeoefend door water dat zich in de poriën van de bodem bevindt op ondergrondse constructies of materialen.
Omschrijving
Grondwater bevindt zich in de poriën tussen de korrels van de bodem. De druk van dit water, de grondwaterdruk of waterspanning, is een onderdeel van de totale grondspanning. De grondwaterdruk is afhankelijk van de grondwaterspiegel (het freatisch vlak) en de diepte onder dit vlak; bij het freatisch vlak is de druk nul. Deze druk kan zowel horizontaal als verticaal werken en is een belangrijke factor bij het ontwerpen en uitvoeren van ondergrondse bouwprojecten, zoals kelders, tunnels, funderingen en bouwputten.
Gevolgen en Beheersing
Een te hoge grondwaterdruk kan leiden tot diverse problemen in de bouw, zoals opwaartse druk op funderingen en kelders, instabiliteit van bouwputten en schade aan constructies door bijvoorbeeld kwel of het openbarsten van de bodem. In gebieden met een hoge grondwaterstand, zoals grote delen van Nederland, is dit een kritische factor. Om de negatieve gevolgen van grondwaterdruk te beheersen tijdens bouwactiviteiten, wordt vaak gebruik gemaakt van bronbemaling. Dit is het wegpompen van grondwater om de druk te verlagen en zo een droge bouwput te creëren. Onvoldoende afvoer van regenwater kan ook leiden tot een verhoogde grondwaterdruk op keldermuren.
Relatie met Grondspanning
De totale grondspanning op een bepaald niveau onder het maaiveld bestaat uit de spanning van de bodemkorrels op elkaar (korrelspanning) en de hydrostatische waterdruk in de poriën (waterspanning of grondwaterdruk). De formule luidt: grondspanning = waterspanning + korrelspanning, of andersom: korrelspanning = grondspanning - waterspanning. De druk van lucht of gas in de poriën wordt meestal buiten beschouwing gelaten omdat deze vaak gelijk is aan de atmosferische druk.
Vergelijkbare termen
Opwaartse druk
Gebruikte bronnen: