Geveltuin
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een geveltuin is een smalle strook beplante openbare ruimte direct grenzend aan de gevel van een woning of gebouw, die wordt onderhouden door de bewoner.
Omschrijving
Geveltuinen worden aangelegd door een of meerdere stoeptegels langs de gevel te verwijderen en de vrijgekomen ruimte te beplanten met bloemen, planten, kruiden of struiken. Ze zijn een effectieve manier om stedelijke gebieden te vergroenen, wat bijdraagt aan een betere luchtkwaliteit door het opvangen van fijnstof en het produceren van zuurstof. Geveltuinen helpen ook bij het verminderen van hittestress door verkoeling te bieden in de zomer en kunnen in de winter zorgen voor isolatie van de gevel. Daarnaast vergroten ze de biodiversiteit door een leefomgeving, voedsel en beschutting te bieden aan insecten, vlinders en vogels. Het weghalen van tegels voor een geveltuin draagt bij aan het beperken van wateroverlast doordat regenwater direct de grond in kan zakken in plaats van via het riool weg te stromen.
Aanleg en regels
Het aanleggen van een geveltuin gebeurt meestal door handmatig een of meerdere stoeptegels direct langs de gevel te verwijderen en het zand tot een bepaalde diepte uit te graven. De vrijgekomen ruimte wordt vervolgens gevuld met geschikte tuinaarde of potgrond. De verwijderde tegels kunnen worden hergebruikt om een opstaande rand langs de geveltuin te creëren om verzakking van de stoep te voorkomen. Bij de aanleg is het belangrijk om voorzichtig te graven om schade aan ondergrondse kabels en leidingen te voorkomen. De diepte van het uitgraven varieert per gemeente, maar ligt vaak rond de 30 tot 40 centimeter.
Voor het aanleggen van een geveltuin in openbaar gebied is vaak toestemming van de gemeente vereist of gelden specifieke regels. De regels verschillen per gemeente, maar veelvoorkomende voorwaarden zijn een maximale breedte van de geveltuin (vaak tussen de 30 en 60 cm, of anderhalve stoeptegel) en het vrijhouden van een minimale doorgangsruimte op de stoep (vaak 1,5 meter). De grond van de geveltuin blijft doorgaans eigendom van de gemeente en de bewoner is verantwoordelijk voor het onderhoud.
Plantenkeuze en soorten gevelbegroeiing
De keuze van planten voor een geveltuin hangt af van factoren zoals de hoeveelheid zonlicht op de gevel, de vochtigheid van de bodem en de gewenste uitstraling. Geschikte planten voor zonnige gevels zijn bijvoorbeeld stokroos, salie, vetplanten en klimrozen, terwijl akelei, varens en clematis goed gedijen in de schaduw. Het gebruik van vaste planten en inheemse soorten wordt aanbevolen. Klimplanten kunnen, eventueel met ondersteuning, tegen de gevel opgroeien en zo bijdragen aan een 'groene gevel'.
Naast het standaard geveltuintje met bodembegroeiing, zijn er ook andere vormen van gevelbegroeiing, zoals zelfhechtende klimplanten die zich direct aan de gevel hechten, of plantenbakken en systemen met een substraatlaag aan de gevel voor verticale tuinen.
Vergelijkbare termen
Groengevel
Gebruikte bronnen: