Dowel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een dowel, ook wel deuvel genoemd, is een cilindervormig verbindingsmiddel dat wordt gebruikt om bouwelementen met elkaar te verbinden en krachten over te dragen, met name in beton- en houtconstructies.
Omschrijving
Dowels zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, waaronder staal, kunststof (zoals glasvezelversterkt polymeer) en hout. Ze worden toegepast in constructies zoals wegen, vloeren en prefab-elementen in beton om beweging als gevolg van temperatuurverschillen mogelijk te maken, terwijl verticale verschuiving wordt voorkomen en belasting wordt overgedragen tussen aangrenzende platen. Stalen dowels zijn vaak gegalvaniseerd voor corrosiebestendigheid. In houten constructies worden houten dowels gebruikt om onderdelen onzichtbaar en stevig te verbinden, eventueel in combinatie met lijm. Bij de aanleg van betonwegen zijn dowels essentieel voor de voegoverdracht en het voorkomen van niveauverschillen, en worden ze soms met behulp van machines in vers beton getrild of op een onderlaag geplaatst.
Toepassingen en materialen
Dowels worden veelvuldig toegepast in diverse bouwconstructies. In betonconstructies, zoals bij wegen en vloeren, zorgen stalen of glasvezelversterkte dowels voor het overbrengen van dwarskrachten over voegen en het tegengaan van verticale beweging, terwijl horizontale uitzetting en krimp mogelijk blijft. Gegalvaniseerd staal wordt vaak gebruikt voor corrosiebestendigheid, maar glasvezelversterkte polymeer dowels bieden voordelen zoals lager gewicht en weerstand tegen roest. Bij houtconstructies worden houten dowels gebruikt voor onzichtbare verbindingen in bijvoorbeeld meubels of prefab houten panelen (DLT - Dowel Laminated Timber). Naast bouwtoepassingen worden dowels ook gebruikt in andere sectoren, zoals de automotive en meubelindustrie.
Installatie in beton
Bij de installatie van dowels in beton is nauwkeurigheid cruciaal om scheurvorming en onjuiste krachtoverdracht te voorkomen. Dowels worden doorgaans in het midden van de plaatdikte geplaatst. Bij moderne methoden worden ze vaak met slipform paver machines direct in het verse beton getrild. Alternatief kunnen dowels vooraf in de juiste positie op een onderlaag worden geplaatst, eventueel met behulp van speciale houders om de positie tijdens het storten te borgen. In betonwegen met veel verkeer is een specifieke dowelafstand van bijvoorbeeld 25 cm gebruikelijk om optimale prestaties te garanderen.
Vergelijkbare termen
Anker
Gebruikte bronnen: