Dijkbeheer
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Dijkbeheer omvat het geheel aan taken en activiteiten gericht op het in stand houden van dijken, zodat deze voldoen aan de veiligheidsnormen en bescherming bieden tegen wateroverlast.
Omschrijving
Het beheer van dijken is een kerntaak van waterschappen in Nederland, essentieel voor de waterveiligheid in laaggelegen gebieden. Dijken, zowel primaire als regionale waterkeringen, moeten voldoen aan vastgestelde veiligheidsnormen die jaarlijks gecontroleerd worden. Dit beheer omvat inspecties om beschadigingen zoals gaten door gravende dieren of sporen van machines te detecteren en snel te repareren. Een belangrijk onderdeel van dijkbeheer is het onderhoud van de grasbekleding, die bijdraagt aan de stabiliteit en erosiebestendigheid van de dijk. Verschillende beheervormen, zoals maaien en begrazing met schapen, worden toegepast om een gezonde en gesloten grasmat met goede wortelstructuren te behouden. Naast veiligheid wordt bij dijkbeheer ook rekening gehouden met ecologische en recreatieve functies, waarbij gestreefd wordt naar het vergroten van biodiversiteit door bijvoorbeeld kruidenrijke begroeiing te stimuleren. Het beheer vereist maatwerk en een goede afweging van verschillende belangen.
Taken van waterschappen
Waterschappen zijn in Nederland primair verantwoordelijk voor het waterbeheer, waaronder het beheer van dijken. Naast dijkbeheer omvatten hun taken onder meer het regelen van de waterstand met gemalen en sluizen, het zuiveren van afvalwater en natuurbeheer in en aan het water. De financiering van deze taken gebeurt onder andere via watersysteemheffing en zuiveringsheffing.
Beheermethoden
Er zijn diverse methoden voor het beheer van de dijkbegroeiing, waaronder maaien en begrazing met schapen. Maaien en afvoeren van het maaisel wordt vaak als een effectieve methode gezien voor het behoud van een soortenrijke en erosiebestendige dijk. Belangrijk hierbij zijn de frequentie en het tijdstip van maaien om verruiging of afname van soortsdiversiteit te voorkomen. Begrazing met schapen kan ook worden ingezet, waarbij de timing en intensiteit van het grazen van invloed zijn op de vegetatie en de veiligheid van de dijk. Onjuist beheer, zoals onvoldoende maaien of het gebruik van klepelmaaiers waarbij het maaisel blijft liggen, kan leiden tot een minder sterke graszode.
Vergelijkbare termen
Waterbeheer
Gebruikte bronnen: