Diabaas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Diabaas is een stollingsgesteente, ook wel doleriet of microgabbro genoemd, dat qua samenstelling lijkt op basalt maar een grovere kristalstructuur heeft door langzamere afkoeling.
Omschrijving
Diabaas is een mafisch ganggesteente dat ontstaat door het stollen van basaltisch magma in scheuren en spleten in de aardkorst. Door de relatief snelle afkoeling ten opzichte van dieptegesteenten zoals gabbro, maar langzamer dan bij uitvloeiingsgesteenten zoals basalt, heeft diabaas een middelkristallijne tot fijnkorrelige structuur. De mineralogische samenstelling bestaat voornamelijk uit plagioklaas en pyroxeen (augiet), met soms aanwezigheid van olivijn en magnetiet, en kan een grijze tot bijna zwarte kleur hebben, soms met groene tinten door de aanwezigheid van olivijn of omzettingsproducten zoals chloriet. Diabaas heeft een hoge dichtheid en is een taai gesteente.
Toepassingen in de bouw
Diabaas wordt in de bouwsector op verschillende manieren toegepast. Het wordt gebruikt als bouwaggregaat, bijvoorbeeld in de wegenbouw en voor het maken van cement. Daarnaast dient diabaas als dimension stone en voor het bouwen van huizen of muren. Ook voor bestratingen, tuindecoratie en in kantoorgebouwen kan diabaas worden toegepast. Vanwege de duurzaamheid en weerbestendigheid wordt het ook gebruikt voor grafmonumenten en gedenktekens, en als waterkering. Een andere belangrijke toepassing van diabaas is als grondstof voor steenwol, een isolatiemateriaal.
Structuur en samenstelling
Diabaas kenmerkt zich vaak door een ophitische structuur, waarbij zuilvormige plagioklaaskristallen ingebed liggen in een grondmassa van pyroxeen. De hoeveelheid plagioklaas kan de grofheid van deze structuur beïnvloeden. Naast plagioklaas en augiet kunnen ook olivijn, magnetiet, biotiet en amfibolen voorkomen. De kleur van diabaas varieert, vaak donkergrijs tot zwart, maar kan groenachtig zijn door olivijn of omzetting van mineralen in bijvoorbeeld chloriet. Diabaas kan zowel gelijkkorrelig als porfierisch zijn, waarbij in het laatste geval grotere kristallen (fenocrysten) aanwezig zijn. Met mineralen opgevulde holtes, amandels genoemd, kunnen voorkomen in diabaas, wat leidt tot amandelsteen indien er veel aanwezig zijn.
Vergelijkbare termen
Basalt
Gebruikte bronnen: