Basalt
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Basalt is een hard, donkergekleurd vulkanisch stollingsgesteente dat ontstaat door de snelle afkoeling van mafische lava aan het aardoppervlak.
Omschrijving
Basalt is een van de meest voorkomende gesteentes op aarde en vormt een belangrijk deel van de oceanische korst. Het is doorgaans zwart tot donkergrijs van kleur en heeft een fijnkorrelige textuur doordat de snelle afkoeling de vorming van grote kristallen tegengaat. De samenstelling bestaat voornamelijk uit mineralen zoals pyroxeen, plagioklaas en soms olivijn. Basalt staat bekend om zijn dichtheid, hardheid en weerbestendigheid, wat het geschikt maakt voor diverse toepassingen in de bouw en waterbouw. Hoewel basalt zeer duurzaam is, kan het na verloop van tijd aan de oppervlakte verkleuren door blootstelling aan de atmosfeer en zout, met name in maritieme milieus. De winning van basalt vindt vaak plaats in steengroeven.
Toepassingen in de bouw
Vanwege de gunstige eigenschappen wordt basalt breed toegepast in de bouw. Het wordt gebruikt voor bestrating, zoals straatstenen, en als gevelbekleding. Ook dient fijnkorrelig basalt als aggregaat in beton en asfalt, waarbij het bijdraagt aan de sterkte en duurzaamheid van deze materialen. In de waterbouw is basalt, met name in de vorm van zuilen of breuksteen, van oudsher een belangrijk materiaal voor dijkbekleding, kademuren en golfbrekers vanwege de weerstand tegen erosie en de mogelijkheid om in een sluitend verband te worden gelegd. Naast traditionele toepassingen wordt basalt ook verwerkt tot vezels voor wapening in beton en als isolatiemateriaal zoals steenwol.
Eigenschappen en Samenstelling
Basalt is een mafisch gesteente, wat betekent dat het relatief rijk is aan magnesium en ijzer. De chemische samenstelling bepaalt de mineralen die aanwezig zijn, voornamelijk pyroxeen en plagioklaas. Het gehalte aan silica (SiO2) in basalt ligt doorgaans tussen 45% en 55%. De hardheid van basalt wordt uitgedrukt op de schaal van Mohs en ligt rond de 6-7. De dichtheid van basalt is relatief hoog, met een gemiddelde variërend van 2.7 tot 3.0 gram per kubieke centimeter, wat overeenkomt met ongeveer 2900 – 3050 kg/m³ voor toeslagmateriaal.
Vergelijkbare termen
Lava
Gebruikte bronnen: