Daliebult
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een daliebult is een overblijfsel uit de middeleeuwen in veengebieden, ontstaan door kleiwinning, en manifesteert zich als een lichte verhoging in het landschap.
Omschrijving
Daliebulten zijn kleine landschapselementen die voorkomen in veengebieden. Ze zijn ontstaan door het winnen van kalkrijke klei onder een veenlaag vandaan, die werd gebruikt om veengronden vruchtbaarder te maken. Na het uitgraven van de klei werd het veen weer teruggestort in het gat. Door differentiële klink en mogelijk het aanstampen van het teruggestorte materiaal, steekt de daliebult nu 5 tot 25 cm uit boven het maaiveld. Daliebulten hebben meestal een doorsnede van 3 tot 5 meter en kunnen rond, ovaal of vierkant van vorm zijn. Ze zijn vaak omzoomd door een ondiepe laagte.
Ontstaan en kenmerken
Daliebulten zijn daliegaten waaruit in de middeleeuwen kalkrijke klei of zavel werd gewonnen om veengrond te verbeteren voor landbouw, zoals graanteelt. De ontstaanswijze is vergelijkbaar met die van daliegaten, maar daliebulten komen voor in gebieden waar nog veen aan het oppervlak ligt. Na de kleiwinning werd het uitgegraven veen teruggestort in het gat. De verhoging ten opzichte van het omringende maaiveld, variërend van 5 tot 25 cm, heeft waarschijnlijk te maken met minder snelle inklinking van het veen in de daliebult door het aanstampen bij het terugstorten. Ze hebben typisch een doorsnede van 3 tot 5 meter en zijn meestal rond, maar kunnen ook ovaal of vierkant zijn.
Ligging
Daliebulten worden aangetroffen in (voormalige) veengebieden. Ze komen onder andere voor in West-Friesland en specifiek in de Polder Zeevang bij Edam.
Vergelijkbare termen
Ornament
Gebruikte bronnen: