Cob
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Cob is een natuurlijk bouwmateriaal, traditioneel vervaardigd uit een mengsel van (onder)grond met klei, zand, water en stro, dat in plasticine-achtige vorm handmatig wordt aangebracht om massieve muren te vormen.
Omschrijving
Bouwen met Cob is een eeuwenoude techniek die gebruik maakt van lokaal beschikbare, natuurlijke materialen. Het mengsel wordt traditioneel met de voeten of handmatig gemengd tot een homogene massa. Deze 'plasticine-achtige' substantie wordt vervolgens in lagen opgebouwd om muren te vormen, waarbij elke laag voldoende tijd nodig heeft om te drogen voordat de volgende wordt aangebracht. Cob constructies staan bekend om hun duurzaamheid; er zijn gebouwen gevonden die duizenden jaren oud zijn. Het materiaal is brandveilig en kan bestand zijn tegen aardbevingen. Door de massieve structuur biedt Cob goede thermische isolatie, waardoor gebouwen koel blijven in de zomer en warm in de winter. Daarnaast is het ademend en kan het vocht reguleren, wat bijdraagt aan een gezond binnenklimaat. Een belangrijk aandachtspunt bij Cob is de gevoeligheid voor watererosie, wat adequate bescherming vereist door middel van een stevige fundering (vaak een stenen plint) en ruime dakoverstekken.
Samenstelling
Cob bestaat voornamelijk uit (onder)grond, die een mengsel van klei en silt bevat, aangevuld met extra zand en water. Klei fungeert als het bindmiddel dat de andere componenten samenhoudt door cohesie. Zand en eventueel grind dienen als aggregaten die stabiliteit bieden. Stro of andere vezelige materialen worden toegevoegd om het mengsel tijdens de verwerking bij elkaar te houden en na droging krimpscheuren te verspreiden en zo grote barsten te voorkomen, wat de structurele integriteit ten goede komt. Soms wordt een kleine hoeveelheid kalk toegevoegd, wat de sterkte en uitharding kan verbeteren. De exacte verhoudingen van de componenten kunnen variëren afhankelijk van de lokale grond en de gewenste eigenschappen.
Eigenschappen en Toepassing
Na uitharding vormt Cob een zeer hard en robuust bouwmateriaal dat vergelijkbaar kan zijn met beton in sterkte. Het is van nature brandwerend en heeft zich bewezen als bestand tegen seismische activiteit. De thermische massa van dikke Cob muren zorgt voor uitstekende passieve temperatuurregulatie. Cob is ook ademend, wat helpt bij het voorkomen van schimmelvorming en zorgt voor een gezonder binnenklimaat. Vanwege de flexibiliteit in de natte fase leent Cob zich uitstekend voor het creëren van organische vormen en artistieke elementen, waardoor het populair is in biobased en duurzame bouwprojecten en bij het bouwen van unieke, handgevormde structuren zoals "hobbithuisjes". De verwerking vereist handarbeid en wordt vaak in situ gedaan door het materiaal direct op de muur aan te brengen. Bescherming tegen vocht van onderaf (fundering) en bovenaf (ruim dakoverstek) is cruciaal voor de levensduur van een Cob structuur.
Vergelijkbare termen
Leem
Gebruikte bronnen: