Boogconstructies
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een boogconstructie is een overspanning met een gebogen vorm, die wordt toegepast om een vrije ruimte tussen twee steunpunten te realiseren en bovenliggende belastingen af te voeren.
Omschrijving
Boogconstructies zijn bouwkundige elementen die bekend staan om hun sterkte en efficiëntie in het dragen en verdelen van krachten. De gebogen vorm zet verticale belastingen om in schuif- en drukkrachten die via de boog naar de steunpunten worden geleid. Dit maakt het mogelijk om grote overspanningen te creëren zonder tussenliggende ondersteuning, wat historisch gezien van groot belang was voor het bouwen van grote structuren zoals kathedralen. Boogconstructies werden al rond 2000 v.Chr. toegepast en zijn kenmerkend voor onder andere de Romeinse architectuur en de Gotiek, waarbij respectievelijk gebruik werd gemaakt van cirkelvormige bogen en spitsbogen. Tegenwoordig worden bogen, hoewel minder frequent dan vroeger door de opkomst van gewapend en voorgespannen beton, nog steeds gebruikt in diverse constructies zoals bruggen, poorten, en als ontlastingsbogen boven muuropeningen.
Materialen en Vormen
Traditioneel werden boogconstructies veelal uitgevoerd in natuursteen of baksteen, waarbij de stenen vaak wigvormig zijn. Bij goed gevormde stenen kunnen bogen soms zelfs zonder cement worden gebouwd. Moderne boogconstructies kunnen ook worden vervaardigd uit materialen zoals beton en staal. De vorm van de boog heeft invloed op de krachten die optreden; hoe lager de boog (kleinere 'steek'), des te groter de zijwaartse krachten, ook wel spatkrachten genoemd. Verschillende historische boogvormen zijn onder andere de cirkelvormige Romaanse boog, de spitse Gotische boog, de tudorboog en de paraboolboog. Een gewelf kan worden beschouwd als een driedimensionale toepassing van een boogconstructie.
Vergelijkbare termen
Gewelf
Gebruikte bronnen: