Beer
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een beer is een gemetselde dam in een gracht, vaak bij een vesting, die dient als waterkering.
Omschrijving
De voornaamste functie van een beer is het reguleren en scheiden van waterstanden in een gracht. Dit kon bijvoorbeeld worden toegepast om zoet en zout water gescheiden te houden in vestingsteden nabij de zee. Om te voorkomen dat de beer gebruikt kon worden om een vesting ongezien te betreden, werd de bovenzijde vaak uitgevoerd met een scherpe rand, een zogenaamde ezelsrug. Soms werd hierop nog een extra obstakel geplaatst, een 'monnik' of 'pop' genaamd, om oversteken verder te bemoeilijken. Een beer kon ook hol zijn, met een doorgang voor personeel of zelfs voorzien van schietgaten om delen van de gracht te bestrijken ter verdediging.
Functies van een beer
Beren konden verschillende functies hebben binnen vestingwerken: scheiding en regulering van de waterstand, eventueel met een sluis (sluisbeer); dienen als holle beer voor het doorlaten van personeel; of als holle beer met schietgaten voor grachtsflankement.
Etymologie
De naam 'beer' voor deze waterkering is vermoedelijk afgeleid van de gelijkenis in vorm met de rug van een varken ('beer' betekent ook mannetjesvarken). Simon Stevin beschreef het als 'Gelijk den rugghe van een swijn'. Dit woord is ook verwant aan 'steunbeer'.
Vergelijkbare termen
Steunbeer
Gebruikte bronnen: