Bauhaus
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het Bauhaus was een invloedrijke Duitse academie voor architectuur, kunst en toegepaste kunsten, actief van 1919 tot 1933, die streefde naar de eenheid van alle kunstdisciplines en een functionele, minimalistische benadering in design en architectuur propageerde.
Omschrijving
De Staatliches Bauhaus, opgericht in 1919 door architect Walter Gropius in Weimar, combineerde ambacht met schone kunsten met het idee om een 'Gesamtkunstwerk' te creëren waarin alle kunsten samengebracht zouden worden. Dit omvatte niet alleen het gebouw zelf, maar ook de inrichting, meubels en aanwezige kunst. De school verhuisde later naar Dessau en kortstondig naar Berlijn, onder leiding van verschillende directeuren, waaronder Hannes Meyer en Ludwig Mies van der Rohe, voordat het in 1933 onder druk van het naziregime sloot. De Bauhaus-stijl kenmerkt zich door eenvoudige geometrische vormen, strakke lijnen en het vermijden van overbodige versieringen. Functioneel ontwerp stond centraal, waarbij de vorm de functie moest volgen en materialen hun ware aard mochten tonen. Dit leidde tot het gebruik van moderne materialen zoals staal, glas en beton. Hoewel het Bauhaus als instituut kortstondig bestond, heeft het een blijvende, wereldwijde invloed gehad op moderne architectuur, design, en kunst- en designeducatie. Belangrijke figuren verbonden aan het Bauhaus waren naast Gropius ook kunstenaars en ontwerpers als Paul Klee, Wassily Kandinsky, László Moholy-Nagy, Marcel Breuer, Mart Stam en Mies van der Rohe. De ideeën van het Bauhaus, beïnvloed door onder andere de Arts-and-Crafts-beweging en De Stijl, legden de basis voor het modernisme en de Internationale Stijl in de architectuur.
Kenmerken van Bauhaus design en architectuur
Kenmerkend voor Bauhaus design en architectuur zijn eenvoud, functionaliteit en minimalisme. Strakke lijnen en geometrische vormen, zoals rechthoeken en bollen, worden veel gebruikt, terwijl uitgebreide versieringen worden vermeden. Het design is functioneel, wat inhoudt dat de vorm van een object of gebouw bepaald wordt door de beoogde functie ('vorm volgt functie'). Materialen zoals staal, glas en beton worden eerlijk getoond en niet verborgen, waarbij de constructie zelf een integraal onderdeel van het ontwerp kan zijn. Ook het gebruik van primaire kleuren (rood, geel, blauw) naast zwart en wit is typerend. De ontwerpen waren bedoeld om betaalbaar te zijn door massaproductie mogelijk te maken en zo breed toegankelijk te zijn.
Invloed en Erfenis
Het Bauhaus heeft, ondanks zijn relatief korte bestaan, een grote en blijvende invloed gehad op kunst, architectuur en design wereldwijd. De principes van functionaliteit, esthetiek en de integratie van kunst en ambacht met techniek legden de basis voor het modernisme en de Internationale Stijl in de architectuur. Veel van de docenten en studenten verspreidden de ideeën van het Bauhaus na de sluiting van de school. Het Bauhaus-gebouw in Dessau, ontworpen door Walter Gropius, wordt zelf gezien als een belangrijk voorbeeld van moderne architectuur. De locaties van het Bauhaus in Weimar en Dessau staan op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Vergelijkbare termen
Modernisme
Gebruikte bronnen: