Porfier
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Porfier is een stollingsgesteente dat gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van relatief grote kristallen (fenocrysten) ingebed in een fijnkorrelige grondmassa.
Omschrijving
Porfier is een natuursteen die ontstaat door stolling van magma. Het bijzondere aan porfier is de 'porfirische' textuur, waarbij grotere kristallen, zoals veldspaat en kwarts, duidelijk zichtbaar zijn in een massa van kleinere kristallen. Afhankelijk van de chemische samenstelling van het magma en de afkoelsnelheid kan porfier verschillende kleuren hebben, waaronder roodbruin, purper, groengrijs tot blauwachtig. Vanwege de grote hardheid, druk- en slijtvastheid is porfier een veelgebruikt materiaal in de bouw en civiele techniek.
Toepassingen van Porfier in de bouw
Door zijn robuuste eigenschappen wordt porfier breed toegepast. Het wordt gebruikt als straatsteen (waaronder kasseien of 'kinderkoppen') en als steenslag in beton en asfalt, met name voor slijtlagen van wegen en in beton waar hoge slijtvastheid vereist is. Daarnaast wordt porfier gebruikt als ballastbed voor spoorwegen en als breuksteen voor bijvoorbeeld dijken. In de oudheid werd porfier ook al gewaardeerd als siersteen en voor constructies.
Ontstaan en eigenschappen
Porfier ontstaat door de relatief snelle afkoeling van magma in een vulkaangang of nabij het aardoppervlak. De grotere kristallen, fenocrysten genoemd, ontstaan eerder en hebben meer tijd gehad om te groeien dan de kristallen in de fijnkorrelige grondmassa. De kleur van porfier kan variëren en heeft historisch gezien geleid tot de naam, afgeleid van het Griekse woord voor purper. Het gesteente staat bekend om zijn opmerkelijke schok-, slijt-, druk-, schuur- en vorstvastheid, evenals een goede weerstand tegen chemische agressie.
Vergelijkbare termen
Graniet
Gebruikte bronnen: