Baksteen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een baksteen is een uit klei gebakken steen die wordt toegepast als bouwelement, veelal in metselwerk voor muren of bestratingen.
Omschrijving
Bakstenen worden vervaardigd uit klei of een kleiachtig materiaal, eventueel met toevoegingen. De gevormde klei wordt gebakken bij hoge temperaturen (tussen 850 en 1200 graden Celsius) om een hard en duurzaam materiaal te verkrijgen. Dit bakproces zorgt voor een keramische binding. Bakstenen zijn bestand tegen weersinvloeden en mechanische belasting en worden al duizenden jaren toegepast in de bouw.
Productie en Soorten
De productie van bakstenen omvat verschillende stappen: kleiwinning, opslag, voorbewerken, vormen, drogen en bakken. Afhankelijk van het productieproces en de toepassing worden verschillende soorten bakstenen onderscheiden. Op basis van productieproces zijn er onder andere strengpersstenen, handvormstenen en vormbakstenen. Strengpersstenen worden met een strengpers vervaardigd en kunnen vol of geperforeerd zijn. Handvormstenen krijgen hun typische generfde aspect door het inbrengen van klei in een bemalde vorm, terwijl vormbakstenen een strakke vorm krijgen door mechanisch napersen in mallen. Qua toepassing worden bakstenen vaak ingedeeld in gevelstenen en snelbouwstenen. Gevelstenen worden gebruikt voor zichtbaar metselwerk en hebben als voornaamste functie het regendicht maken en verfraaien van de gevel, terwijl snelbouwstenen vaak voor binnenmuren worden gebruikt. Ook zijn er specifieke stenen voor bestrating, zoals straatbakstenen of klinkers.
Afmetingen
De afmetingen van bakstenen kunnen sterk variëren en zijn vaak gestandaardiseerd per regio of land. In Nederland komen diverse formaten voor, waaronder het veelgebruikte waalformaat (circa 210 x 100 x 50 mm) en het dunnere vechtformaat (circa 210 x 100 x 40 mm). Ook het dikformaat (circa 210 x 100 x 65 mm) en Hilversumsformaat (circa 225 x 105 x 42 mm) zijn bekende formaten. In België worden onder andere Moduulformaten veel toegepast. De afmeting van de baksteen, samen met het gekozen metselverband en de voegkleur en -type, bepalen in grote mate de uitstraling van een gevel.
Vergelijkbare termen
Metselsteen
Gebruikte bronnen: