As
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een as in de bouwkunde is een denkbeeldige of fysieke lijn die de ordening, symmetrie of hoofdrichting van een gebouw, ruimte of stedenbouwkundig plan bepaalt.
Omschrijving
In de architectuur en stedenbouw is een as een belangrijk ontwerpinstrument. Het kan een centrale lijn zijn die zorgt voor symmetrie, zoals vaak te zien is in klassieke en barokke ontwerpen van gebouwen en tuinen. Denk hierbij aan een gebouw dat perfect gespiegeld is ten opzichte van een middenlijn. Een as kan ook gebruikt worden om een visuele verbinding te leggen tussen verschillende elementen of om de looproute door een gebied te sturen. Voorbeelden hiervan zijn lange lanen, paden of waterpartijen die gericht zijn op een markant punt zoals een gebouw, monument of kerk. Het concept van een as helpt bij het creëren van een duidelijke structuur, leesbaarheid en hiërarchie binnen een ontwerp. Het benadrukken van een as kan gedaan worden door middel van bouwelementen, beplanting of andere landschappelijke middelen.
Toepassing in stedenbouw
In de stedenbouw speelt de zichtas, een specifieke vorm van een as, een belangrijke rol. Een zichtas creëert een visuele lijn die twee of meer belangrijke punten in een stedelijk of landschappelijk ontwerp verbindt. Dit kan een gebouw zijn dat aan het einde van een lange straat staat, of een monument dat zichtbaar is vanaf een bepaalde locatie. Zichtassen dragen bij aan de oriëntatie binnen een stad of landschap en benadrukken belangrijke gebouwen of plekken.
Vergelijkbare termen
Zichtas
Gebruikte bronnen: