Zichtas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een zichtas, ook wel vista genoemd, is een vrij uitzicht langs een omkaderde lijn, vaak gericht op een architectonisch element, monument, of een punt in het landschap.
Omschrijving
Zichtassen zijn belangrijke elementen in architectuur, stedenbouwkunde, landschapsarchitectuur en tuinarchitectuur. Ze sturen de blik van de waarnemer en creëren een visuele verbinding tussen verschillende punten. Hoewel elke zichtas een zichtlijn is, is niet elke zichtlijn een zichtas; een zichtas kenmerkt zich door de omkadering, bijvoorbeeld door beplanting, die de blik richt. Zichtassen kunnen esthetische, artistieke, militaire, culturele, religieuze of ceremoniële doelen hebben. Bekende voorbeelden van aangelegde zichtassen zijn lanen en waterpartijen in parken, maar ook oprijlanen naar gebouwen kunnen als zichtas functioneren. Zichtassen komen veel voor in klassieke en barokke tuinen waar symmetrie en perspectief belangrijk zijn. Ook in moderne stedenbouw worden zichtassen toegepast om verbindingen te leggen en de ruimte te structureren.
Toepassingen
Zichtassen worden toegepast in diverse disciplines zoals stedenbouw, landschapsarchitectuur en tuinontwerp om visuele aantrekkelijkheid en samenhang te creëren. Ze kunnen gericht zijn op gebouwen, monumenten, waterpartijen zoals grachten of vijvers, of natuurlijke elementen. Ook in parken en bij landgoederen spelen zichtassen een belangrijke rol, soms zelfs met juridische bescherming om het vrije uitzicht te waarborgen.
Vergelijkbare termen
Perspectieflijn
Gebruikte bronnen: